Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] Syllabus - Free PDF Download
Maharashtra State Board Syllabus 2025-26 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी]: The Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] Syllabus for the examination year 2025-26 has been released by the MSBSHSE, Maharashtra State Board. The board will hold the final examination at the end of the year following the annual assessment scheme, which has led to the release of the syllabus. The 2025-26 Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] Board Exam will entirely be based on the most recent syllabus. Therefore, students must thoroughly understand the new Maharashtra State Board syllabus to prepare for their annual exam properly.
The detailed Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] Syllabus for 2025-26 is below.
Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] Revised Syllabus
Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] and their Unit wise marks distribution
Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] Course Structure 2025-26 With Marking Scheme
| # | Unit/Topic | Weightage |
|---|---|---|
| 1 | लोकसंख्या - भाग १ | |
| 2 | लोकसंख्या - भाग २ | |
| 3 | मानवी वस्ती आणि भूमी उपयोजन | |
| 4 | प्राथमिक आर्थिक क्रिया | |
| 5 | द्वितीयक आर्थिक क्रिया | |
| 6 | तृतीयक आर्थिक क्रिया | |
| 7 | प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास | |
| 8 | भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती | |
| Total | - |
Advertisements
Advertisements
Advertisements
Syllabus
- लोकसंख्या वितरण
- जागतिक लोकसंख्या वितरणाचा आकृतिबंध
- लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे भौगोलिक घटक
- लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे भौगोलिक घटक - प्राकृतिक घटक
- प्राकृतिक रचना (भूरुपे)
- हवामान
- पाण्याची उपलब्धता
- मृदा
- लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे भौगोलिक घटक - मानवी घटक
- शेती
- खाणकाम
- वाहतूक
- नागरीकरण
- राजकीय घटक व शासकीय धोरणे
- लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे भौगोलिक घटक - प्राकृतिक घटक
- लोकसंख्या बदलाचे घटक
- लोकसंख्या वाढ
- ढोबळ जन्मदर
- ढोबळ मृत्यूदर
- लोकसंख्या वाढ आणि विस्फोट
- पहिला टप्पा - अतिशय स्थिर
- दुसरा टप्पा - आरंभीच्या काळात विस्तारणारा
- तिसरा टप्पा - नंतरच्या काळात विस्तारणारा
- चौथा टप्पा - कमी बदल दर्शविणारा
- पाचवा टप्पा - ऋणात्मक वाढीचा टप्पा
- लोकसंख्येचे घटक
- वयोरचना
- लिंग रचना
- साक्षरता आणि शिक्षण
- व्यावसायिक संरचना
- लोकसंख्येची ग्रामीण - शहरी रचना
- स्थलांतर
- प्रदेशानुसार वर्गीकरण:
अ. अंतर्गत स्थलांतर
आ. बाह्य स्थलांतर - कालावधीनुसार वर्गीकरण:
अ. अल्पकालीन
आ. दीर्घकालीन
- प्रदेशानुसार वर्गीकरण:
- स्थलांतराची कारणे
- प्राकृतिक
- आर्थिक
- सामाजिक
- राजकीय
- प्राकृतिक
- स्थलांतराचे लोकसंख्येवर होणारे परिणाम
- मानवी वस्ती
- वस्तींचे प्रकार
- नागरी वत्स्यांचे प्रकार
- भूमी उपयोजन
- भूमी उपयोजनाचे वर्गीकरण
- ग्रामीण भूमी उपयोजन
- वने
- बिगरशेती
- ओसाड (नापीक) आणि अनुत्पादक भूमी
- कायमस्वरूपी गायरान आणि चराऊ जमीन
- किरकोळ वृक्ष, पिके व वनराई, जमीन (निव्वळ लागवडीखाली नसलेली)
- पिकाऊ अनुत्पादक जमीन
- चालू पड जमीन
- चालू पडशिवायची पड जमीन
- निव्वळ लागवडीखालील क्षेत्र
- नागरी भूमी उपयोजन
- निवासी क्षेत्र
- औद्योगिक क्षेत्र
- संस्थात्मक क्षेत्र
- मनोरंजनाखालील क्षेत्र
- वाहतूक
- व्यापारी क्षेत्र
- रेखांकित/ सीमांकित भूखंड
- संमिश्र भूमी उपयोजन
- ग्रामीण भूमी उपयोजन
- ग्रामीण नागरी झालर क्षेत्र
- उपनगरे
- प्राथमिक व्यवसाय
- शिकार
- फळे - कंदमुळे गोळा करणे
- लाकूडतोड
- मासेमारी
- पशुपालन
- खाणकाम
- शेती
- द्वितीयक आर्थिक क्रियावर परिणाम करणारे - प्राकृतिक घटक
- हवामान
- कच्च्या मालाची उपलब्धता
- पाणी आणि वीज पुरवठा
- कामगार
- वाहतूक
- जागा किंवा जमिनीची उपलब्धता
- द्वितीयक आर्थिक क्रियावर परिणाम करणारे - आर्थिक घटक
- बाजारपेठ सान्निध्य
- भांडवल
- द्वितीयक आर्थिक क्रियावर परिणाम करणारे - राजकीय घटक
- शासकीय धोरण
- विशेष आर्थिक क्षेत्र
- द्वितीयक आर्थिक क्रियावर परिणाम करणारे - इतर घटक
- स्थान विभाजन
- उद्योगांचे केंद्रीकरण
- स्थानमुक्त उद्योग
- औद्योगिक प्रदेश
- जगातील प्रमुख औद्योजिक क्षेत्र
- उद्योगांचे वर्गीकरण
- कच्च्या मालाच्या स्रोतानुसार केलेले उद्योगांचे वर्गीकरण
- भांडवली गुंतवणुकीनुसार केलेले उदयोगांचे वर्गीकरण
- उत्पादनावर आधारित वर्गीकरण
- मालकीवर आधारित वर्गीकरण
- तृतीयक आर्थिक क्रियांचे वर्गीकरण
- वाहतूक
- व्यापार
- विविध भौगोलिक घटक खालीलप्रमाणे
- नैसर्गिक संसाधनांच्या वितरणामधील फरक
- हवामान
- लोकसंख्या
- संस्कृती
- आर्थिक खर्च
- निपुणता
- शासकीय धोरणे
- व्यापारातील वाहतुकीचे महत्त्व
- पर्यटन
- संदेशवहन
- प्रदेश
- प्रदेशांचे प्रकार
- प्रादेशिक विकास
- प्रादेशिक विकासावर परिणाम करणारे घटक
- प्राकृतिक घटक आणि प्रादेशिक विकास
- लोकसंख्या आणि प्रादेशिक विकास
- भूमी उपयोजन आणि प्रादेशिक विकास
- प्राथमिक, द्वितीयक, आणि तृतीयक आर्थिक क्रिया आणि प्रादेशिक विकास
- प्रादेशिक असंतुलन
- भारतातील प्रादेशिक विषमतेची कारणे
- प्रादेशिक असमतोल दूर करण्याची धोरणे
- विद्याशाखा म्हणून भूगोलाचे स्वरूप
- भूगोलाची व्याप्ती
- भूगोलातील आधुनिक कल
