Question

आपल्या शाळेची लांबी व रुंदी मोजा. त्यानुसार प्रमाणबद्ध आराखडा कागदावर तयार करा. या आराखड्यात शाळेतील वेगवेगळे भाग दाखवा.

Answer 1

शाळेचा प्रमाणबद्ध आराखडा तयार करण्याची पद्धत

१. शाळेची लांबी व रुंदी मोजा:

• मापनफीत (measuring tape) किंवा इतर योग्य साधनांचा वापर करून शाळेची एकूण लांबी आणि रुंदी मोजा.
• उदा. शाळेची लांबी 40 मीटर आणि रुंदी 30 मीटर असल्यास, ही माहिती आराखड्यासाठी वापरा.

२. प्रमाण ठरवा:

• नकाशा काढताना प्रमाण ठरवा, उदा. 1 सेमी = 2 मीटर.
• यामुळे मोठे क्षेत्र कागदावर लहान प्रमाणात अचूकपणे दाखवता येईल.

३. आराखडा काढा:

• कोऱ्या कागदावर स्केल आणि पेन्सिलच्या मदतीने शाळेचा चौकट तयार करा.
• मुख्य दरवाजा, वर्गखोली, प्रयोगशाळा, ग्रंथालय, क्रीडांगण, कार्यालय, स्वच्छतागृह, पाणीपुरवठा व्यवस्था इत्यादी जागा योग्य ठिकाणी दर्शवा.

४. लेबल लावा:

• प्रत्येक विभागाचे योग्य लेबल लिहा, उदा. "प्राचार्य कक्ष", "क्रीडांगण", "वर्गखोली क्र. १", "ग्रंथालय" इत्यादी.
• शक्य असल्यास, रंगसंगती वापरून आराखडा अधिक आकर्षक बनवा.

उदाहरणार्थ: जर शाळेची लांबी 40 मीटर आणि रुंदी 30 मीटर असेल, आणि तुम्ही 1 सेमी = 2 मीटर हे प्रमाण ठरवले असेल, तर आराखड्यातील लांबी 20 सेमी आणि रुंदी 15 सेमी होईल. यानुसार प्रत्येक घटकाचा आकार मोजून, प्रमाणबद्धपणे आराखडा तयार करावा.

आराखड्याचा उपयोग:

• भविष्यात नवी इमारत बांधताना किंवा बदल करताना मदत होईल.
• शाळेतील वेगवेगळ्या विभागांची मांडणी समजण्यास सोपी होईल.
• विद्यार्थ्यांना नकाशा व प्रमाण कसे वापरायचे याचा सराव होईल.