Advertisements
Advertisements
प्रश्न
आकाशवाणीची जडणघडण कशी झाली याची सविस्तर चर्चा करा.
उत्तर
आकाशवाणीची जडणघडण पुढीलप्रमाणे झाली -
१. स्वातंत्र्यपूर्व कालखंडात १९२४ मध्ये 'इंडियन ब्रॉडकास्टिंग कंपनी' (आयबीसी) या नावाने दर दिवशी कार्यक्रमांचे प्रसारण करणारे एक खाजगी रेडिओ केंद्र सुरू झाले.
२. नंतर ब्रिटिश सरकारने याच कंपनीचे 'इंडियन स्टेट ब्रॉडकास्टिंग सर्व्हिसेस' (आयएसबीएस) असे नामकरण केले.
३. ८ जून १९३६ रोजी या कंपनीचे नामकरण 'ऑल इंडिया रेडिओ' (एनआयआर) असे करण्यात आले.
४. भारत स्वतंत्र झाल्यानंतर AIR भारत सरकारच्या माहिती व प्रसारण खात्याचा एक भाग झाले.
५. सुरुवातीला शासकीय कार्यक्रम व उपक्रमाची माहिती देणारे अधिकृत केंद्र असे 'ऑल इंडिया रेडिओ' चे स्वरूप होते.
६. ख्यातनाम कवी पंडित नरेंद्र शर्मा यांच्या सूचनेनुसार 'आकाशवाणी' हे नाव दिले गेले.
७. आकाशवाणीतर्फे विविध मनोरंजनपर, प्रबोधनपर व साहित्यिक मूल्य असणारे कार्यक्रम प्रसारित केले जातात.
८. तसेच आकाशवाणीवर शेतकरी, कामगार, युवक आणि स्त्रिया यांसाठी विशेष कार्यक्रम प्रसारित केले जातात.
९. 'विविधभारती' या लोकप्रिय रेडिओ सेवेद्वारे २४ भाषा आणि १४६ बोलीभाषांमध्ये कार्यक्रम सुरू झाले.
१०. अलीकडच्या काळात खाजगी रेडिओ सेवादेखील सुरू झाल्या आहेत. उदा. रेडिओ मिर्ची, इत्यादी.
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
भारतातील पहिले इंग्रजी वर्तमानपत्र ______ यांनी सुरू केले.
दूरदर्शन हे ______ माध्यम आहे.
पुढीलपैकी चुकीची जोडी ओळखून लिहा.
पुढील उताऱ्याचे वाचन करून खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.
आकाशवाणी: स्वातंत्र्यपूर्व कालखंडात १९२४ मध्ये ‘इंडियन ब्रॉडकास्टिंग कंपनी’ (आयबीसी) या नावाने दर दिवशी कार्यक्रमांचे प्रसारण करणारे एक खासगी रेडिओ केंद्र सुरू झाले. नंतर ब्रिटिश सरकारने याच कंपनीचे ‘इंडियन स्टेट ब्रॉडकास्टिंग सर्व्हिसेस’ (आयएसबीएस) असे नामकरण केले. ८ जून १९३६ रोजी या कंपनीचे नामकरण ‘ऑल इंडिया रेडिओ’ (एआयआर) असे झाले.
भारत स्वतंत्र झाल्यावर AIR भारत सरकारच्या माहिती व प्रसारण खात्याचा एक भाग झाले. शासकीय कार्यक्रम व उपक्रमांची माहिती देणारे अधिकृत केंद्र असे याचे सुरुवातीला स्वरूप होते. ख्यातनाम कवी पंडित नरेंद्र शर्मा यांच्या सूचनेनुसार ‘आकाशवाणी’ हे नाव दिले गेले. आकाशवाणीतर्फे विविध मनोरंजनपर, प्रबोधनपर व साहित्यिक मूल्य असणारे कार्यक्रम सादर केले जातात. त्याचप्रमाणे शेतकरी, कामगार, युवक आणि स्त्रिया यांच्यासाठी विशेष कार्यक्रम प्रसारित केले जातात. ‘विविधभारती’ या लोकप्रिय रेडिओ सेवेद्वारे २४ भाषा आणि १४६ बोलीभाषांमध्येकार्यक्रम र्य सुरू झाले. अलीकडच्या काळात खासगी रेडिओ सेवा सुरू झाल्या आहेत. उदा., रेडिओ मिर्ची.
- आकाशवाणी कोणत्या खात्यांतर्गत येते?
- IBC चे नामकरण काय झाले?
- विविधभारतीवरून किती भाषा व बोलीभाषांमध्ये कार्यक्रम सादर हाेतात?
- आकाशवाणी हे नाव कसे पडले?
संकल्पनाचित्र तयार करा.
| वर्तमानपत्रे | आकाशवाणी | दूरदर्शन | |
| सुरुवात/ पार्श्वभूमी | |||
| माहितीचे/ कार्यक्रमांचे स्वरूप | |||
| कार्ये |
पुढीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा.
पुढीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा.
पुढीलपैकी चुकीची जोडी ओळखा.
इतिहास व वर्तमानपत्र यांच्याशी संबंधित पुढील संकल्पनाचित्र पूर्ण करा.
कालरेषेवर दिलेल्या तारीख - वर्षानुसार दूरदर्शनचा घटनाक्रम तयार करा.
पुढील तक्ता पूर्ण करा.
| आकाशवाणी | दूरदर्शन | |
| पार्श्वभूमी | ______ | ______ |
| कार्य | ______ | ______ |
मराठी वृत्तपत्र सृष्टीतील बाळशास्त्री जांभेकर यांचे योगदान स्पष्ट करा.
आकाशवाणीसाठी इतिहास हा विषय महत्त्वाचा कसा असतो?
मराठी वर्तमानपत्रात पहिले चित्र छापण्याचा मान ______ या वृत्तपत्राकडे जातो.
आकाशवाणीचा इतिहास लिहा.
पुढीलपैकी चुकीची जोडी ओळखून पुन्हा लिहा:
पुढील संकल्पनाचित्र पूर्ण करा:
