Advertisements
Advertisements
Question
अधोरेखित शब्दाविषयी खालील माहिती भरून तक्ता पूर्ण करा.
सुट्टीत तो मित्रांशी खेळतो.
Solution
| सरळरूप | सामान्यरूप | प्रत्यय |
| (१) सुट्टी | सुट्टी | त |
| (२) मित्र | मित्रां | शी |
RELATED QUESTIONS
परिमळ पाठात दिलेल्या कवितेच्या उदाहरणांतून यमक जुळणाऱ्या शब्दांच्या पाच जोड्या शोधून लिहा.
खालील वाक्प्रचाराचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
काळजात क्रंदन होणे.
अधोरेखित शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहून अर्थबदल न करता वाक्ये पुन्हा लिहा.
नव्या जगाची जीवनशैली माणूसपणाशी जवळीक साधत नाही.
खालील वाक्प्रचारांचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
डोळे लकाकणे -
खालील ओळीमधील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व साधर्म्यदर्शक गुण ओळखा व अलंकाराचे नाव द्या.
आईचे प्रेम म्हणजे जणू सागरच!
खालील ओळीमधील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व साधर्म्यदर्शक गुण ओळखा व अलंकाराचे नाव द्या.
गरगर फिरे विमान हलवुनि
पंख उडत नभी हे पक्षीच जणू महान
तक्ता पूर्ण करा.
खालील चौकटीतून शब्द किंवा शब्दसमूह योग्य ठिकाणी भरून नंतर उरलेल्या चौकटी भरा.
| घडोघडी, बरेवाईट, पाप किंवा पुण्य, प्रतिक्षण, मीठभाकरी, जन्मापासून मरेपर्यंत, खरेखोट |
| अ.क्र. | सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| (१) | |||
| (२) | बरेवाईट | बरे किंवा वाईट | वैकल्पिक द्‌वंद्‌व |
| (३) | |||
| (४) | |||
| (५) | |||
| (६) | |||
| (७) |
खालील वाक्यातील शब्दयोगी अव्यये ओळखा.
चमचमीत मेनू मजबूत चापायला वरंधा घाटातल्या टपऱ्यांसारखी दुसरी जागा नाही.
योग्य शब्दसमूहांचा पर्याय निवडून वाक्यातील रिकाम्या जागी वापर करून वाक्ये पुन्हा लिहा.
पोलिसांनी गावकऱ्यांना मदतीसाठी ______.
दिलेल्या शब्दापुढे पर्यायातील विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
मोठे × ______
खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दांमधील नामे, सर्वनामे, विशेषणे, क्रियापदे रिकाम्या चौकटींत भरा.
तो लांब पाइप गोपाळने ओढत आणला.
| नाम | सर्वनाम | विशेषण | क्रियापद |
खालील वाक्यातील नामांना अधोरेखित करा.
पाकिटात पैसे नव्हते.
खालील म्हणीचे अर्थ दिले आहेत ते वाचा. त्यावरून म्हणी ओळखा व लिहा.
एखादी गोष्ट तत्काळ व्हावी याकरता काही लोक उतावळेपणाने जे उपाय करतात त्यांना हे म्हटले जाते.
खालील वाक्याचे वचन बदलून वाक्ये पुन्हा लिहा.
उदा., भिंत कोसळली - भिंती कोसळल्या.
मला कविता आठवली.
खालील वाक्यातील क्रियाविशेषण अव्यय अधोरेखित करा.
आईने आशाला शंभरदा बजावले.
खालील वाक्यातील क्रियाविशेषण अव्यय अधोरेखित करा.
सभोवार दाट झाडी होती.
खालील दिलेली क्रियाविशेषण अव्यय वापरून वाक्य पूर्ण करा.
______ हिरवेगार गवत उगवले होते.
खालील शब्दाचे वचन बदला.
लेखक -
चित्राच्या जागी योग्य शब्दाचा वापर करून खालील म्हणी पूर्ण करा.
अडला हरी 
पाय धरी
खालील शब्दात लपलेले शब्द लिहा.
उदा., मोरपिसारा - मोर, पिसारा, पिसा, सार, सारा.
ऊनसावली -
खालील शब्दाचे अनेकवचन लिहा.
दागिना -
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
अवघड ×
खालील आकृतीत दिलेल्या शब्दास विशेषणे लावा.
पाठामध्ये दुखणेकरी हा शब्द आलेला आहे. दुखणेकरी म्हणजे सतत आजारी पडणारी व्यक्ती. खाली काही वाक्प्रचार व म्हणी दिलेल्या आहेत. शिक्षक व पालक यांच्याशी चर्चा करून त्यांचा अर्थ समजून घ्या. त्यांचा वाक्यांत उपयोग करा.
गळ्यातला ताईत -
खालील शब्दाला मराठी भाषेतील पर्यायी शब्द लिहा.
पेशंट -
खालील वाक्यातील शब्दयोगी अव्यय अधोरेखित करा.
आमच्या शाळेसमोर वडाचे झाड आहे.
ओळखा पाहू!
नाक आहे; पण श्‍वास घेत नाही. - _______
खालील शब्दापासून अर्थपूर्ण शब्द बनवा.
उदा., लांटीवे - वेलांटी
रकुअं -
खालील शब्दाला कवितेत आलेली विशेषणे लिहा.
...... - स्वर.
खालील वाक्प्रचाराच्या अर्थाचा योग्य पर्याय निवडा व लिहा.
सफल होणे -
खाली दिलेल्या शब्दाचे पहिले अक्षर बदलून कंसात दिलेल्या अर्थाचा शब्द बनवा.
उदा., खजूर (कामगार) - मजूर
घागर (समुद्र) - ......
खाली दिलेल्या चौकटींत म्हणी लपलेल्या आहेत, त्या ओळखा व लिहा.
‘करी’ हा प्रत्यय लावून तयार होणारे शब्द पुढील रिकाम्या आकृतीसमोर लिहा.
खाली काही शब्द दिलेले आहेत. त्या शब्दांचा विरुद्धार्थी शब्द भरून कोडे पूर्ण करा.
- उद्योगी ×
- गरम ×
- मोठा ×
- जुने ×
- होकार ×
- हसणे ×
विरुद्ध अर्थाचे शब्द लिहा.
जड × ______
खालील उदाहरणे वाचा व अभ्यासा.
- मुलांनी आईवडिलांची आज्ञा पाळावी.
- आई गावाहून चार पाच दिवसांत परत येईल.
- दूरच्या प्रवासात सोबत अंथरूण पांघरूण घ्यावे.
(१) अधोरेखित शब्दांत किती पदे आहेत?
(२) दोन्ही पदे महत्त्वाची वाटतात काय?
दोन्ही पदे महत्त्वाची - द्‌वंद्‌व समास वैशिष्ट्ये - समासाचा विग्रह आणि, व, अथवा, किंवा या समुच्चयबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी नाहीतर वा, किंवा, अथवा या विकल्पबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करतात.
| (१) इतरेतर द्‌वंद्‌व | (२) वैकल्पिक द्‌वंद्‌व | (३) समाहार द्‌वंद्‌व |
| दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह - आणि, व या समुच्च्यबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह वा, किंवा, अथवा अशा विकल्प बोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. दोन्ही पदांसोबत त्याच प्रकारच्या इतर पदांचा समावेश (समाहार) गृहीत धरलेला असतो. |
| उदा., कृष्णार्जुन कृष्ण आणि अर्जुन |
उदा., खरेखोटे खरे किंवा खोटे |
उदा., भाजीपाला भाजी व इतर गोष्टी |
खालील शब्दाचे लिंग ओळखा.
मेळा - ______
पर-सवर्णाने लिहा.
चंपा - ______
खाली दिलेले उदाहरण वाचा. त्यातील भाव समजून घ्या व त्यातील रसाचे नाव लिहा.
‘‘दिवा जळे मम व्यथा घेउनी
असशिल जागी तूही शयनी
पराग मिटल्या अनुरागाचे
उसाशांत वेचुनी गुंफुनी’’
