Question

पर्यावरण व मानवी आरोग्यावर खालील पदार्थाचा होणारा परिणाम व उपाययोजना स्पष्ट करा.

थर्मोकोल

Answer 1

परिणाम:

1. पर्यावरणावर होणारे परिणाम:
   • अविघटनशील: थर्मोकोल (पॉलीस्टायरीन) दीर्घकाळ पर्यावरणात टिकून राहतो आणि नैसर्गिकरीत्या विघटित होत नाही.
   • प्रदूषण: थर्मोकोल लहान कणांमध्ये तुटतो, ज्यामुळे मायक्रोप्लास्टिक प्रदूषण वाढते.
   • मर्यादित पुनर्वापर: बऱ्याच ठिकाणी थर्मोकोल पुनर्वापर करण्याच्या सुविधा उपलब्ध नाहीत.
2. अविघटनशील (Non-biodegradable): 
   • जळल्यावर विषारी वायू: थर्मोकोल जळल्यावर स्टायरीन आणि बेंझिनसारखे घातक वायू उत्सर्जित होतात, ज्यामुळे आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो.
   • अन्न दूषित होणे: जेव्हा थर्मोकोल अन्न पॅकिंगसाठी वापरला जातो, तेव्हा त्यातील हानिकारक रसायने अन्नात मिसळू शकतात.

उपाययोजना:

1. थर्मोकोलचा वापर टाळावा: याऐवजी पेपर किंवा बगास (ऊसाच्या चोथ्यापासून बनवलेले) बायोडिग्रेडेबल पर्याय वापरावेत.
2. थर्मोकोलवर बंदी घालावी: सरकारने एकदाच वापरल्या जाणाऱ्या थर्मोकोल उत्पादनांवर बंदी घालावी.
3. जागृती करावी: थर्मोकोलच्या पर्यावरणीय आणि आरोग्यावरील दुष्परिणामांबाबत जनजागृती करावी.