Advertisements
Advertisements
प्रश्न
अधोरेखित शब्दाविषयी खालील माहिती भरून तक्ता पूर्ण करा.
रमेशचा भाऊ शाळेत गेला.
उत्तर
| सरळरूप | सामान्यरूप | प्रत्यय |
| (१) रमेश | रमेश | चा |
| (२) शाळा | शाळे | त |
संबंधित प्रश्न
शब्दाच्या शेवटी 'क' असलेले चार शब्द लिहाः
उदा., 'उत्तेजक'
खालील शब्दांना उपसर्ग व प्रत्यय लावून शब्द तयार करा.
उदा., वाद-विवाद, संवाद, निर्विवाद, वादक, वादी
(अ) अर्थ -
(आ) कृपा -
(इ) धर्म -
(ई) बोध -
(उ) गुण -
संवेदनशून्य’ शब्दांसारखे नकारार्थी भावदर्शक चार शब्द लिहा.
खालील वाक्प्रचारांचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
डोळे लकाकणे -
खालील वाक्प्रचारांचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
कायापालट होणे-
तक्ता पूर्ण करा.
अर्थपूर्ण, अमर्याद, वाङ्‌मयीन, कलाकृती, शिल्प, आठवण, अजोड, शक्त
| विशेषणे | विशेष्ये |
खालील ओळीमधील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व साधर्म्यदर्शक गुण ओळखा व अलंकाराचे नाव द्या.
गरगर फिरे विमान हलवुनि
पंख उडत नभी हे पक्षीच जणू महान
खालील शब्दसमूहापासून सामासिक शब्द तयार करा.
| शब्दसमूह | सामासिक शब्द |
| ज्ञानरूपी अमृत |
खाली दिलेल्या शब्दांचे क्रियाविशेषण अव्ययांच्या प्रकारांनुसार चौकटीत वर्गीकरण करा.
तिथे, दररोज, टपटप, क्षणोक्षणी, सावकाश, पलीकडे, अतिशय, पूर्ण, परवा, समोरून, जरा, मुळीच, कसे, वर, थोडा, सतत, झटकन.
| कालवाचक क्रियाविशेषण अव्यय | स्थलवाचक क्रियाविशेषण अव्यय | रीतिवाचक क्रियाविशेषण अव्यय | परिमाणवाचक/संख्यावाचक क्रियाविशेषण अव्यय |
खालील शब्दाचा वापर करून प्रत्येकी एक वाक्य तयार करा.
गिर्यारोहण
कवितेतील यमक जुळणाऱ्या शब्दाच्या जोड्या शोधून लिहा.
हळूवार-
योग्य शब्दसमूहांचा पर्याय निवडून वाक्यातील रिकाम्या जागी वापर करून वाक्ये पुन्हा लिहा.
पोलिसांनी गावकऱ्यांना मदतीसाठी ______.
खालील शब्दाचे वचन बदला.
गाय -
खालील शब्दाचे वचन बदला.
दप्तर -
खाली म्हणीचे अर्थ दिले आहेत ते वाचा. त्यावरून म्हणी ओळखा व लिहा.
जे समोर दिसते त्यासाठी कोणत्याही पुराव्याची गरज भासत नसते.
खालील वाक्यातील सर्वनाम अधोरेखित करा.
त्याने घर झाडून घेतले.
खालील वाक्यातील क्रियाविशेषण अव्यय अधोरेखित करा.
माझे हसणे क्षणोक्षणी वाढतच गेले.
खालील शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
शूर ×
वस्तू आणि वास्तू या दोन शब्दांतील लेखनामध्ये फक्त ‘काना’ दिल्याने फरक पडतो; परंतु अर्थामध्ये खूप फरक आहे. खाली दिलेल्या शब्दाचे अर्थ शोधा. लिहा.
उदा., (१) वस्तू - जिन्नस, नग (२) वास्तू - घर
पर - पार
वस्तू आणि वास्तू या दोन शब्दांतील लेखनामध्ये फक्त ‘काना’ दिल्याने फरक पडतो; परंतु अर्थामध्ये खूप फरक आहे. खाली दिलेल्या शब्दाचे अर्थ शोधा. लिहा.
उदा., (१) वस्तू - जिन्नस, नग (२) वास्तू - घर
वर - वार
योग्य जोड्या लावा.
| नाम | विशेषण |
| (अ) मिनू | (१) मुसळधार |
| (आ) पाणी | (२) इवलीशी |
| (इ) डोळे | (३) खारट |
| (ई) पाऊस | (४) बटबटीत |
खालील वाक्यातील काळ ओळखा.
मला लाडू आवडला.
खालील वाक्यातील काळ ओळखा.
मी पोहायला शिकणार आहे.
खालील वाक्यात (? ! ‘-’ ‘‘-’’ . ,) घालून वाक्य पुन्हा लिहा.
माझे काका मुंबईला राहतात
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
निकृष्ट ×
दिलेल्या सूचनाप्रमाणे खालील वाक्यात बदल करा.
सुभाष माझा मित्र आहे. (वाक्य भूतकाळी करा.)
पूर, गाव, नगर, बाद ही अक्षरे शेवटी असणाऱ्या गावांची, शहरांची, ठिकाणांची नावे खालील तक्त्यात लिहा.
| गाव | पूर | नगर | बाद |
| मानगाव | सोलापूर | अहमदनगर | औरंगाबाद |
खालील वाक्यातील शब्दयोगी अव्यय अधोरेखित करा.
मुलांनी फुगेवाल्याभाेवती गर्दी केली.
विरामचिन्हांचा वापर करून परिच्छेद सुवाच्य अक्षरांत पुन्हा लिहा.
| मुलांनो शाळेत तुम्हांला अनेक मित्र असतात तुमची काळजी घेणारे तुमचे आरोग्य जपणारे असे अनेक मित्र तुमच्या सभोवती आहेत कोण बरे आहेत हे मित्र असा प्रश्न तुम्हांला निश्चितच पडेल आपल्याला फळे फुले सावली देणारे वृक्ष आपल्याला पिण्यासाठी पाणी देणाऱ्या नद्या श्वसनासाठी ऑक्सिजन देणारी हवा आपण ज्यावर निवांतपणे राहतो अशी जमीन अर्थातच आपल्या सभोवतालचा निसर्ग हाच आपला खरा मित्र आहे |
खालील वाक्प्रचाराच्या अर्थाचा योग्य पर्याय निवडा व लिहा.
नवल वाटणे -
खाली दिलेल्या शब्दाचे पहिले अक्षर बदलून कंसात दिलेल्या अर्थाचा शब्द बनवा.
उदा., खजूर (कामगार) - मजूर
पुस्तक (डोके) - ......
फुशारकी मारणाऱ्याचा पराजय होतो. - ______
खालील शब्दातील अचूक शब्द लिहा.
खालील वाक्यात योग्य नाम लिहा.
______ हा माझा जिवलग मित्र आहे.
रिकाम्या जागी योग्य नाम लिहा. वाक्यातील क्रियापद ओळखा.
______ गवत खाते.
खालील शब्दासाठी पाठातील विशेषण शोधा.
| विशेषण | विशेष्य |
| ______ | गडी |
खाली दिलेल्या शब्दाला (क्रियापदाला) ‘ईव’ प्रत्यय जोडून विशेषणे तयार करा व त्याच्यासाठी समर्पक विशेष्य शोधून लिहा.
उदा., आखणे - आखीव - आखीव कागद.
राखणे
खाली दिलेल्या शब्दाचा उपसर्ग बदलून विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
विजातीय ×
‘डौलदार गिरिशिखरे धापाच टाकू लागतात’ या विधानातील अलंकार ओळखून स्पष्ट करा.
खाली दिलेले उदाहरण वाचा. त्यातील भाव समजून घ्या व त्यातील रसाचे नाव लिहा.
‘‘दिवा जळे मम व्यथा घेउनी
असशिल जागी तूही शयनी
पराग मिटल्या अनुरागाचे
उसाशांत वेचुनी गुंफुनी’’
