Question

आपत्तीकालीन प्रसंगी मदत करू शकतील अशा संघटना व संस्था यांची यादी करा. त्यांच्या मदतीचे स्वरूप याविषयी अधिक माहिती मिळवा.

Answer 1

आपत्ती व्यवस्थापनासाठी कार्यरत आंतरराष्ट्रीय सरकारी संस्था:

1. संयुक्त राष्ट्रसंघ आणि त्याच्या संस्था:
   1. अन्न आणि कृषी संघटना: ही संयुक्त राष्ट्रांची एक विशेष संस्था आहे जी भूक दूर करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय प्रयत्नांचे नेतृत्व करते.
   2. संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यक्रम: ही आपत्तीप्रवण देशांना आपत्ती शमन, प्रतिबंध आणि तयारीच्या उपायांमध्ये मदत करतो.
   3. जागतिक अन्न कार्यक्रम: ही आपत्तीग्रस्तांना दिल्या जाणाऱ्या अन्नसाहाय्याचा मुख्य पुरवठादार आहे.
   4. जागतिक आरोग्य संघटना: हे जागतिक सार्वजनिक आरोग्यासाठी नेतृत्व प्रदान करते, मानक ठरवते, आरोग्यविषयक प्रवृत्तींचे निरीक्षण करते आणि आपत्तीजन्य परिस्थितींवर उपाययोजना आखते. WHO च्या भूमिकेमध्ये टाळता येणारे मृत्यू कमी करणे आणि रोग तसेच अपंगत्वाचा बोजा हलका करणे समाविष्ट आहे.
2. आंतरराष्ट्रीय रेड क्रॉस समिती: ही संस्था स्फोटक शस्त्रास्त्रांमुळे किंवा इतर प्रकारच्या अपघातांमुळे जखमी झालेल्या व्यक्तींना शारीरिक पुनर्वसन सेवा प्रदान करते.
3. आंतरराष्ट्रीय रेड क्रॉस आणि रेड क्रिसेंट संघ: ही संस्था नैसर्गिक आणि तांत्रिक आपत्तींचे बळी ठरलेल्या लोकांना, निर्वासितांना आणि आरोग्य आणीबाणीत मदत पुरवते.

आपत्ती व्यवस्थापनासाठी कार्यरत आंतरराष्ट्रीय स्वयंसेवी संस्था:

1. आंतरराष्ट्रीय बचाव समिती: ही संस्था युद्ध किंवा आपत्तीमुळे विस्थापित झालेल्या निर्वासितांना जीवनावश्यक सेवा आणि मदत पुरवते.
2. IMA वर्ल्ड हेल्थ: हे USAID, जागतिक बँक आणि इतर अनेक संस्थांच्या सहकार्याने शाश्वत आरोग्यसेवा प्रणाली उभारते.
3. CARE: हे जागतिक गरिबीशी लढणारे एक संस्थान आहे. 
   • हे महिलांच्या मूलभूत शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करते.
   • HIV चा प्रसार रोखण्यासाठी जागरूकता निर्माण करते.
   • त्यांना स्वच्छ पाणी व स्वच्छता सुविधा पुरवते.
   • आर्थिक संधी वाढवते.
   • युद्ध व नैसर्गिक आपत्तीग्रस्तांना आपत्कालीन मदत पुरवते आणि त्यांचे जीवन पुन्हा सावरण्यास मदत करते.

आपत्ती व्यवस्थापनासाठी कार्यरत भारतीय संस्था:

1. राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद दल: NDMA अंतर्गत असलेल्या बहुविध कौशल्य व उच्च-तंत्रज्ञानाने सुसज्ज असलेल्या या शक्तीला सर्व प्रकारच्या नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित आपत्ती हाताळण्याची क्षमता आहे.
2. राष्ट्रीय आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण: ही संस्था आपत्ती व्यवस्थापनासाठी धोरणे, योजना आणि मार्गदर्शक तत्त्वे ठरवते, जेणेकरून आपत्तीच्या वेळी योग्य आणि प्रभावी प्रतिसाद दिला जाऊ शकेल.
3. राष्ट्रीय आपत्ती व्यवस्थापन संस्था: ही संस्था मानवी संसाधन विकास, क्षमता निर्माण, प्रशिक्षण, संशोधन, दस्तऐवजीकरण आणि आपत्ती व्यवस्थापन क्षेत्रातील धोरणात्मक वकिली करण्यासाठी जबाबदार आहे.