Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
यथामती -
उत्तर
यथामती - मतीप्रमाणे
संबंधित प्रश्न
पुढील वाक्प्रचाराचा अर्थ लिहून वाक्यात उपयोग करा :
चौवाटा पांगणे
खालील वाक्प्रचारांचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
कडेलोट होणे -
खालील वाक्यातील उपमेय, उपमान, साधर्म्यवाचक शब्द, साधर्म्य ओळखा.
त्याचे अक्षर मोत्यासारखे सुंदर आहे.
खालील शब्दसमूहापासून सामासिक शब्द तयार करा.
| शब्दसमूह | सामासिक शब्द |
| ज्ञानरूपी अमृत |
खालील शब्दासाठी कवितेत आलेले समान अर्थाचे शब्द शोधा.
फुले -
अधोरेखित शब्दाविषयी खालील माहिती भरून तक्ता पूर्ण करा.
सुट्टीत तो मित्रांशी खेळतो.
गटात न बसणारा शब्द ओळखा व लिहा. तो शब्द गटात का बसत नाही ते सांगा.
समूहदर्शक शब्दाची यादी करा.
उदा. धान्याची रास
पक्ष्यांचा -
समूहदर्शक शब्दाची यादी करा.
उदा. धान्याची रास
मुलांचा -
‘बे’ हा उपसर्गलावून खालील शब्द तयार करा व लिहा.
पर्वा-
खालील तक्त्यात विरामचिन्हांची नावे लिहून, त्यांचा वापर करून वाक्ये तयार करा.
| विरामचिन्हे | नावे | वाक्य |
| , | ||
| . | ||
| ; | ||
| ? | ||
| ! | ||
| ' ' | ||
| " " |
कवितेतील यमक जुळणाऱ्या शब्दाच्या जोड्या शोधून लिहा.
हळूवार-
योग्य शब्दसमूहांचा पर्याय निवडून वाक्यातील रिकाम्या जागी वापर करून वाक्ये पुन्हा लिहा.
चिमुकली मीताली आपल्या आवाजाने सगळ्यांचे ______.
खालील शब्दासाठी शेवट समान असणारा कवितेतील शब्द लिहा.
माय -
खालील वाक्यात योग्य पर्याय निवडून सर्वनाम घाला.
बाईंनी मुलांना खाऊ वाटला. ______ मुलांशी गप्पा मारल्या.
खालील वाक्यातील रिकाम्या जागी पर्यायातील योग्य सर्वनाम लिहा.
______ गावाला जा.
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द लिहा.
माया -
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
कीर्ती ×
खालील वाक्यातील शब्दयोगी अव्यय अधोरेखित करा.
मुलांनी फुगेवाल्याभाेवती गर्दी केली.
ओळखा पाहू!
नाक आहे; पण श्‍वास घेत नाही. - _______
खालील वाक्प्रचाराच्या अर्थाचा योग्य पर्याय निवडा व लिहा.
नोंदी करणे -
खालील शब्दाचा वाक्यात उपयोग करा.
अवांतर -
खाली दिलेल्या शब्दाचे पहिले अक्षर बदलून कंसात दिलेल्या अर्थाचा शब्द बनवा.
उदा., खजूर (कामगार) - मजूर
समता (माया) -
खाली दिलेल्या चौकटींत म्हणी लपलेल्या आहेत, त्या ओळखा व लिहा.
तुझी तयारी असो ______ नसो, तुला गावी जावेच लागेल.
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| शब्द | मूळ शब्द | लिंग | वचन | सामान्य रूप | विभक्ती प्रत्यय | विभक्ती |
| (१) कागदपत्रांचे | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ |
| (२) गळ्यात | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ |
| (३) प्रसारमाध्यमांनी | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ |
| (४) गिर्यारोहणाने | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ | ______ |
खाली दिलेल्या वाक्यातील 'नामे' ओळखा. त्यांखाली रेघ ओढा.
आजी, तुम्ही या जागेवर बसा.
खाली दिलेल्या शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
स्वच्छ ×
खालील वाक्यात पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह व स्वल्पविराम घाला.
मी आई बाबा राजू पिंकी बाजारात गेलो
खालील शब्दाचा लिंग ओळखा.
पहाट - ______
खालील वाक्यात योग्य विरामचिन्ह वापरून वाक्य पुन्हा लिहा.
अरेरे त्याच्याबाबतीत फारच वाईट झाले
खालील शब्दाचे विशेषण, विशेष्य शोधा व लिहा.
______ - उद्गार
खाली काही शब्दांची यादी दिली आहे. त्यांतील शब्दांचे उपसर्गघटित व प्रत्ययघटित शब्द असे वर्गीकरण करा व लिहा.
अवलक्षण, भांडखोर, दांडगाई, पहारेकरी, पंचनामा, दरमहा, विद्वत्ता, नाराज, निर्धन, गावकी, दररोज, बिनतक्रार, दगाबाज, प्रतिदिन
खाली दिलेले उदाहरण वाचा. त्यातील भाव समजून घ्या व त्यातील रसाचे नाव लिहा.
‘‘जोवरती हे जीर्ण झोपडे अपुले
दैवाने नाही पडले
तोवरती तू झोप घेत जा बाळा
काळजी पुढे देवाला’’
अधोरेखित केलेल्या अर्थाचा वाक्प्रचार पाठातून शोधून लिहा.
प्रकृतीकडे दुर्लक्ष केल्यामुळे यश वारंवार आजारी पडत होता.
खालील शब्द वाचा.
कुस्ती, मुक्काम, पुष्कळ, शिस्त, दुष्काळ, पुस्तक, चिठ्ठी, डुक्कर, बिल्ला, चिक्की.
वरील प्रत्येक उदाहरणात एक जोडाक्षर आहे. या जोडाक्षरयुक्त अक्षरापूर्वीच्या अक्षराचे नीट निरीक्षण करा. काय आढळले? या अक्षरांतील उकार, इकार हे ऱ्हस्व आहेत.
मराठी शब्दांत जोडाक्षर असल्यास जोडाक्षरापूर्वीचे इकार, उकार, सामान्यत: ऱ्हस्व असतात.
लक्षात ठेवा: तत्सम शब्दांतील जोडाक्षरापूर्वीचे इकार व उकार ऱ्हस्व व दीर्घ अशा दोन्ही प्रकारचे आढळतात.
उदा., पुण्य, तीक्ष्ण, पूज्य
वर दिलेल्या वर्णनानुसार किमान दहा शब्द लिहा.
खालील शब्द वाचा.
चिंच, लिंबू, बिंदू, तुरुंग, उंच, लिंग, अरविंद, अरुंधती, दिंडी, पिंड, किंकाळी, चिंता, पिंड, पुरचुंडी, पुंगी, धुंद, चिंधी
वरील शब्द अनुस्वारयुक्त आहेत. यांतील अनुस्वारयुक्त अक्षराकडे नीट पाहिल्यास काय जाणवते? शब्द मराठी असो वा तत्सम. अनुस्वारयुक्त अक्षरे ऱ्हस्व आहेत.
मराठी व तत्सम शब्दांतील इकारयुक्त व उकारयुक्त अक्षरांवर अनुस्वार असल्यास सामान्यत: ती ऱ्हस्व असतात, म्हणजेच ह्या अनुस्वारयुक्त अक्षरातील इकार, उकार ऱ्हस्व असतात.
वर दिलेल्या वर्णनानुसार किमान दहा शब्द लिहा.
