Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खालील वाक्प्रचारांचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
कडेलोट होणे -
उत्तर
अर्थ : (भावनेने) उचंबळून टोकाचा विचार मनात येणे.
वाक्य : न केलेल्या गुन्ह्याची शिक्षा मिळते, असे समजताच गोपूचा कडेलोट झाला.
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
खालील वाक्यातील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व समान गुण ओळखा.
राधाचा आवाज कोकिळेसारखा मधुर आहे.
खालील ओळीमधील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व साधर्म्यदर्शक गुण ओळखा व अलंकाराचे नाव द्या.
आईचे प्रेम म्हणजे जणू सागरच!
खालील वाक्यातील शब्दयोगी अव्यये ओळखा.
जिगरबाज भटक्यांसाठी कावळ्या किल्ला सज्ज आहे.
कवितेतील यमक जुळणाऱ्या शब्दाच्या जोड्या शोधून लिहा.
काठी-
‘जोडशब्द’ लिहा.
इकडून-
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द लिहा.
आई - ______
खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दांमधील नामे, सर्वनामे, विशेषणे, क्रियापदे रिकाम्या चौकटींत भरा.
सर्वांचेच चेहरे उजळले होते.
| नाम | सर्वनाम | विशेषण | क्रियापद |
खालील वाक्यातील नामांना अधोरेखित करा.
सरिता व फरिदा चांगल्या मैत्रिणी आहेत.
खालील म्हण पूर्ण करा.
______ चुली.
खालील वाक्यातील क्रियाविशेषण अव्यय अधोरेखित करा.
माझे हसणे क्षणोक्षणी वाढतच गेले.
खालील वाक्यातील क्रियाविशेषण अव्यय अधोरेखित करा.
सभोवार दाट झाडी होती.
खालील शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
शूर ×
खालील वाक्यातील काळ ओळखा.
मला लाडू आवडला.
खालील वाक्यात (? ! ‘-’ ‘‘-’’ . ,) घालून वाक्य पुन्हा लिहा.
गणू म्हणाला अग आई उद्या सुट्‍टी आहे असे दिनूने सांगितले म्हणून मी शाळेत गेलो नाही
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द "मुक्या प्राण्यांची कैफियत" या पाठातून शोधून लिहा.
आठवण -
खाली दिलेल्या शब्दाचे पहिले अक्षर बदलून कंसात दिलेल्या अर्थाचा शब्द बनवा.
उदा., खजूर (कामगार) - मजूर
समता (माया) -
काका आला ______ काकी आली नाही.
खालील शब्दातील अचूक शब्द लिहा.
खाली दिलेल्या शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
चढणे
खाली दिलेल्या शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
थांबणे ×
रिकाम्या जागी योग्य नाम लिहा. वाक्यातील क्रियापद ओळखा.
ते ______ मोठे आहे.
कवितेतील यमक जुळणारा शब्द लिहा.
कोसा -
खालील परिच्छेद वाचा. त्यातील नामे, सर्वनामे, विशेषणे व क्रियापदे ओळखा.
| खूप दिवसांनी अन्वर आज बागेत खेळायला गेला होता. त्याला त्याचा जिवाभावाचा मित्र इरफान दिसला. त्या दोघांना एकमेकांना पाहून खूप आनंद झाला. त्यांनी एकमेकांबरोबर मनमुराद गप्पा मारल्या. त्यानंतर त्या दोघांनी बॅडमिंटनही खेळले. घरी जाताना अन्वर इरफानला म्हणाला, ‘‘मित्रा, आज आपण खूप दिवसांनी भेटलो. मला खूप आनंद झाला आहे. तू नव्हतास तर मला अजिबात करमत नव्हतं.’’ त्यावर इरफानने त्याचा हात हातात घेतला आणि म्हणाला, ‘‘मित्रा, उद्यापासून आपण दररोज बागेत भेटायचं आणि भरपूर खेळायचं.’’ |
खालील उदाहरणे वाचा व अभ्यासा.
- मुलांनी आईवडिलांची आज्ञा पाळावी.
- आई गावाहून चार पाच दिवसांत परत येईल.
- दूरच्या प्रवासात सोबत अंथरूण पांघरूण घ्यावे.
(१) अधोरेखित शब्दांत किती पदे आहेत?
(२) दोन्ही पदे महत्त्वाची वाटतात काय?
दोन्ही पदे महत्त्वाची - द्‌वंद्‌व समास वैशिष्ट्ये - समासाचा विग्रह आणि, व, अथवा, किंवा या समुच्चयबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी नाहीतर वा, किंवा, अथवा या विकल्पबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करतात.
| (१) इतरेतर द्‌वंद्‌व | (२) वैकल्पिक द्‌वंद्‌व | (३) समाहार द्‌वंद्‌व |
| दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह - आणि, व या समुच्च्यबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह वा, किंवा, अथवा अशा विकल्प बोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. दोन्ही पदांसोबत त्याच प्रकारच्या इतर पदांचा समावेश (समाहार) गृहीत धरलेला असतो. |
| उदा., कृष्णार्जुन कृष्ण आणि अर्जुन |
उदा., खरेखोटे खरे किंवा खोटे |
उदा., भाजीपाला भाजी व इतर गोष्टी |
पुढील वाक्यात योग्य विरामचिन्हे वापरा. विरामचिन्हे व त्यांची नावे लिहा.
जया म्हणाली हो जेवणानंतर मी सर्व गोष्टी वाचणार आहे
खाली दिलेल्या शब्दाला (क्रियापदाला) ‘ईव’ प्रत्यय जोडून विशेषणे तयार करा व त्याच्यासाठी समर्पक विशेष्य शोधून लिहा.
उदा., आखणे - आखीव - आखीव कागद.
रेखणे
खालील उदाहरण अभ्यासा व तक्ता पूर्ण करा.
तू माउलीहून मयाळ। चंद्राहूनि शीतल।
पाणियाहूनि पातळ। कल्लोळ प्रेमाचा।।
| उपमेय | उपमान | समान गुण |
| तू (परमेश्वर/गुरू) | ||
| चंद्र | ||
| पातळपणा |
खाली काही शब्दांची यादी दिली आहे. त्यांतील शब्दांचे उपसर्गघटित व प्रत्ययघटित शब्द असे वर्गीकरण करा व लिहा.
अवलक्षण, भांडखोर, दांडगाई, पहारेकरी, पंचनामा, दरमहा, विद्वत्ता, नाराज, निर्धन, गावकी, दररोज, बिनतक्रार, दगाबाज, प्रतिदिन
कंसांत दिलेल्या सूचनेप्रमाणे वाक्याचे रूपांतर करा.
नेहमी खरे बोलावे. (नकारार्थी करा.)
