SSC (Marathi Medium)
SSC (Marathi Semi-English)
Academic Year: 2021-2022
Date & Time: 15th March 2022, 10:30 am
Duration: 3h30m
Advertisements
कृतिपत्रिकेसाठी सूचना :
- सूचनेनुसार आकलन कृती व व्याकरण यांमधील आकृत्या काढाव्यात.
- आकृत्या पेननेच काढाव्यात.
- उपयोजित लेखनातील कृतींसाठी (सूचना, निवेदन), आकृतीची आवश्यकता नाही.
- विभाग-5 उपयोजित लेखन प्र.5 (अ) (2) सारांशलेखन या घटकासाठी गदय विभागातील प्र.1 (इ) अपठित उतारा वाचून त्या उताऱ्याचा सारांश लिहावयाचा आहे.
- स्वच्छता, नीटनेटकेपणा व लेखननियमांनुसार लेखन यांकडे जाणीवपूर्वक लक्ष द्यावे.
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
1. कोण ते लिहा. (2)
- भरपूर दूध देणारी - ______
- जवळपास साडेपाच फूट उंचीची - ______
|
माझी आजी. जवळपास साडेपाच फूट उंचीची, रंगाने गोरी असूनही उन्हापावसाने रापलेल्या त्वचेची. नवऱ्यामागं सगळा संसार गळ्यात पडूनही तिसऱ्या-आमच्या-पिढीवर हुकूमत गाजवणाऱ्या आजीच्या हातात सत्तरी ओलांडली तरी काठी आली नव्हती. दात सगळे शाबूत तर होतेच; पण मोत्यासारखे चमकत राहायचे. डोकीत एकही केस काळा नव्हता. विशाल कान, धारदार नाक, चेहऱ्यावर सुरकुत्या पडूनही तरुणपणाच्या सौंदर्याची जाणीव करून देणारी चेहऱ्याची ठेवण. ताठ कणा, पायांत जुन्या वळणाच्या नालाच्या वहाणा. अंगात चोळी आणि हिरवं व लाल अशी दोन रंगांची नऊवारी इरकल लुगडी. कपाळावरचं गोडणं दिसू नये म्हणून त्यावर लावलेला बुक्का. आजीच्या छत्रछायेखाली आमचे सर्व कुटुंब गुण्यागोविंदाने नांदत होते. आमच्या घरी एक गावरान गाय होती. तिला आम्ही कपिली म्हणायचो. कपिली दूधही भरपूर द्यायची. आमचे वडील किंवा काका धार काढायला निघाले, की ग्लासं घेऊन आमचा मोर्चा गोठ्यात. गाईनं पान्हा सोडला, की वासरू आखडायचं न् चरवीतल्या दुधाच्या धारांचं संगीत ऐकत चरवी भरण्याची वाट बघायची. |
2. खालील वाक्ये चूक की बरोबर ते लिहा. (2)
- लेखकाची आजी धार काढायला निघायची.
- लेखकाच्या घरी एक गावरान गाय होती.
3. स्वमत (3)
लेखकाच्या आजीचे वर्णन तुमच्या शब्दांत करा.
Chapter: [0.03] आजी : कुटुंबाचं आगळ
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
1. नावे लिहा. (2)
- गर्दीनं फुललेलं स्टेशन - ______
- अरुणिमाचे गाव - ______
|
दोस्तांनो, मी... अरुणिमा सिन्हा! आज तुम्ही गुगलवर शोधले तर ‘माऊंट एव्हरेस्ट सर करणारी पहिली अपंग महिला आणि माऊंट एव्हरेस्ट सर करणारी पहिली अपंग भारतीय’ असा उल्लेख जिचा दिसतो तीच मी! पण एक सांगू? मी काही जन्मजात अपंग वगैरे नाही... नव्हते.. धडधाकट असल्यापासूनची गोष्ट आज मी सांगणारेय तुम्हांला... लखनऊपासून २०० किमी. अंतरावर असणारं आंबेडकरनगर हे माझं गाव. घरी मी, आई, लहान भाऊ. मोठ्या बहिणीचं लग्न झालेलं. माझे वडील मी लहान असतानाच देवाघरी गेले. आता भाईसाब (मोठ्या बहिणीचे पती) हेच काय ते आमच्या कुटुंबातले महत्त्वाचे निर्णय घेणारे. खेळांवर अतोनात प्रेम करणाऱ्या कुटुंबात मी जन्मले हे माझे अहोभाग्य; पण फुटबॉल आणि व्हॉलीबॉलची नॅशनल चॅम्पियनशिप मिळाल्यावर ‘आता सीआयएसएफ (CISF) ची नोकरी मिळते का बघ, म्हणजे खेळाशी जोडलेली राहशील’, हा भाईसाबनी दिलेला सल्ला मी शिरोधार्य मानला. त्यानुसार नोकरीसाठी अर्ज केला नि ‘कॉल लेटर’ आले देखील; पण फॉर्ममध्ये नेमकी माझी जन्मतारीखच चुकवलेली होती. हा घोळ निस्तरण्यासाठी दिल्लीला जाणे भाग होते. ११ एप्रिल, २०११ चा हा दिवस. लखनऊ स्टेशन गर्दीनं फुललेलं. पद्मावती एक्सप्रेसमध्ये कसेबसे चढत गर्दीतून मुसंडी मारत शिताफीने मी कॉर्नर सीट पटकावली. |
2. कारणे लिहा. (2)
- अरुणिमाला दिल्लीला जाणे भाग होते; कारण ______
- अरुणिमाने ‘सीआयएसएफ’ मध्ये नोकरीसाठी अर्ज केला; कारण ______
3. स्वमत (3)
‘प्रत्येकामध्ये एक जिद्दी अरुणिमा असते’, याबाबत तुमचे विचार स्पष्ट करा.
Chapter: [0.11] गोष्ट अरुणिमाची
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
1. आकृती पूर्ण करा. (2)
|
सौजन्य हे सुजनांकडून अपेक्षावयाचे असते. ज्यांच्या मनात प्रेम, सहभावना, आपुलकी, स्नेहशीलता आहे, अशाजवळ सौजन्य असते. सौजन्याला नम्रतेची जोड मिळाली तर सोन्याहून पिवळे होते. जगात वावरताना सौजन्यशील वृत्ती अंगी बाणलेली असली तर अनेक फायदे होऊ शकतात; पण त्याहीपेक्षा आपण माणुस आहोत, पशू नाही याची जी जाणीव होते तीच महत्त्वाची असते. ज्याची वृत्तीच आक्रमक असते आणि ज्यांचा स्वभाव जुळवून घेण्याचा नसतो, त्यांची वृत्ती ही स्वभावत: पशूची असते. त्यामुळे, त्यांच्याजवळ सौजन्य असेल कसे? सौजन्य ही मानसिक वृत्ती आहे. मनातून ती साकारते व कृतीतून प्रकट होते. व्यवहारात अशा वृत्तीतून जे वागणे होते किंवा आचार घडतो अशाच आचाराला सौजन्य म्हटले जाते. सौजन्यातून प्रेम व्यक्त होते. |
2. चौकटी पूर्ण करा. (2)
- सुजनांकडून अपेक्षित असलेले - ______
- सौजन्यातून व्यक्त होणारे - ______
Chapter: [0.23] अपठित विभाग
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
1. चौकटी पूर्ण करा. (2)
- कष्टाने मिळणारे - ______
- घामातून फुलणारे - ______
|
आकाशी झेप घे रे पाखरा तुजभवती वैभव, माया तुज पंख दिले देवाने कष्टाविण फळ ना मिळते घामातुन मोती फुलले |
2. योग्य पर्याय निवडून वाक्ये पूर्ण करा. (2)
i. सुखलोलुप झाली काया म्हणजे ______
(अ) सुखाचा तिरस्कार वाटतो.
(ब) सुखाबद्दल प्रेम वाटते.
(क) सुखाचे आकर्षण वाटते.
(ड) सुख उपभोगण्याची सवय लागते.
ii. पिंजरा सोडून झेप घेतल्याने ______
(अ) काया सुखलोलुप होते.
(ब) पाखराला आनंद होतो.
(क) आपल्याला स्वसामर्थ्याची जाणीव होते.
(ड) आकाशाची प्राप्ती होते.
3. खालील काव्यपंक्तींचा सरळ अर्थ तुमच्या शब्दांत लिहा. (2)
तुज पंख दिले देवाने
कर विहार सामर्थ्याने
दरि-डोंगर, हिरवी राने
जा ओलांडुनी या सरिता-सागरा
4. काव्यसौंदर्य (2)
‘आकाशी झेप घे रे पाखरा
सोडी सोन्याचा पिंजरा’
या ओळींमधील अर्थसौंदर्य स्पष्ट करा.
Chapter: [0.16] आकाशी झेप घे रे (कविता)
खालील मुद्द्यांच्या आधारे कवितेसंबंधी खालील कृती सोडवा.
| क्र. | मुद्दे | आश्वासक चित्र |
| 1. | प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री - | |
| 2. | कवितेचा विषय - | |
| 3. | शब्दांचे अर्थ लिहा. | i. झरोक - ______ |
| ii. कसब - ______ |
Chapter: [0.09] आश्वासक चित्र (कविता)
खालील मुद्द्यांच्या आधारे कवितेसंबंधी खालील कृती सोडवा.
| क्र. | मुद्दे | वस्तू |
| 1. | प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री - | |
| 2. | कवितेचा विषय - | |
| 3. | शब्दांचे अर्थ लिहा. | i. स्नेह - ______ |
| ii. निखालस - ______ |
Chapter: [0.06] वस्तू (कविता)
खाली दिलेल्या काव्यपंक्तींचे रसग्रहण करा.
खोद आणखी थोडेसे
खाली असतेच पाणी
धीर सोडू नको, सारी
खोटी नसतात नाणी.
Chapter: [0.151] खोद आणखी थोडेसे (कविता)
भरकटलेल्या मुलांसाठी रेखा मिश्रा यांनी केलेले कार्य तुमच्या शब्दांत स्पष्ट करा.
Chapter: [0.152] वीरांगना (स्थूलवाचन)
गिरिजा कीर यांच्या ‘यडबंबू ढब्बू’ या बालकादंबरीतील विनोद तुमच्या शब्दांत लिहा.
Chapter: [0.052000000000000005] बालसाहित्यिका : गिरिजा कीर (स्थूलवाचन)
टीप लिहा.
व्युत्पत्ती कोशाचे कार्य
Chapter: [0.20199999999999999] व्युत्पत्ती कोश (स्थूलवाचन)
योग्य जोड्या जुळवा.
| क्र. | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| i. | विटीदांडू | द्विगू |
| ii. | नीलकमल | समाहार द्वंद्व |
| iii. | पंचपाळे | इतरेतर द्वंद्व |
| iv. | भाजीपाला | कर्मधारय |
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील तक्ता पूर्ण करा.
अभिनंदन, हळूहळू, सामाजिक, उपमुख्याध्यापक
| प्रत्ययघटित शब्द | उपसर्गघटित शब्द | अभ्यस्त शब्द |
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
Advertisements
खालील दिलेल्या वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा.
कानोसा घेणे -
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील दिलेल्या वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा.
आनंद गगनात न मावणे-
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खाली दिलेल्या वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा.
कंठस्नान घालणे-
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खाली दिलेल्या वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा.
पित्त खवळणे.
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दसमूहासाठी एक शब्द लिहा.
दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दसमूहासाठी एक शब्द लिहा.
दररोज प्रसिद्ध होणारे - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दांला समानार्थी शब्द लिहा.
पृथ्वी - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दांला समानार्थी शब्द लिहा.
नभ - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दांला विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
सुरुवात × ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दांला विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
सोय × ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दातील अक्षरांपासून दोन अर्थपूर्ण शब्द तयार करा.
राखणदार (राखण व दार हे शब्द वगळून)
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
अचूक शब्द ओळखा.
दूर्मीळ
दुर्मिळ
दूर्मिळ
दुर्मीळ
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
अचूक शब्द ओळखा.
पीढी
पिढी
पिढि
पीढि
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
अचूक शब्द ओळखा.
कुटुंब
कुटूंब
कूटूंब
कूटुंब
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
अचूक शब्द ओळखा.
आशीर्वाद
आर्शीर्वाद
आशिर्वाद
आरशिाद
आर्शीवाद
आर्शिवाद
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
अचूक शब्द ओळखा.
उज्ज्वल
उज्वल
ऊज्ज्वल
ऊज्वल
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
अचूक शब्द ओळखा.
सामुहिक
सामुहीक
सामूहिक
सामूहीक
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
Advertisements
खालील विरामचिन्ह ओळखून त्याचे नाव लिहा.
, - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील विरामचिन्ह ओळखून त्याचे नाव लिहा.
“.....” - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दाला प्रचलित मराठी भाषेतील शब्द लिहा.
Unit - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील शब्दांला प्रचलित मराठी भाषेतील शब्द लिहा.
Action - ______
Chapter: [0.22] व्याकरण विभाग (भाषाभ्यास)
खालील निवेदन वाचा व त्याखालील कृती सोडवा.
| साहित्य सेवा वाचनालय, साखरवाडी आयोजित |
||
| स्पर्धा - दि. 20 मार्च | वेळ - स. 9 वाजता | |
| राज्यस्तरीय वक्तृत्व स्पर्धा व पारितोषिक वितरण सोहळा प्रमुख पाहुणे - श्री. विक्रम मेहेंदळे अध्यक्षा - श्रीमती रेखा महाजन स्थळ - हुतात्मा सभागृह, साखरवाडी संपर्क - आयोजक, साहित्य सेवा वाचनालय, साखरवाडी. E-mail - [email protected] |
||
| विनय/विनया देशमुख विद्यार्थी प्रतिनिधी या नात्याने |
||
| विद्यालयातील पाच विद्यार्थ्यांना वक्तृत्व स्पर्धेत सहभागी करून घेण्यासाठी आयोजकांना विनंती करणारे पत्र लिहा. |
||
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
खालील निवेदन वाचा व त्याखालील कृती सोडवा.
| साहित्य सेवा वाचनालय, साखरवाडी आयोजित |
||
| स्पर्धा - दि. 20 मार्च | वेळ - स. 9 वाजता | |
| राज्यस्तरीय वक्तृत्व स्पर्धा व पारितोषिक वितरण सोहळा प्रमुख पाहुणे - श्री. विक्रम मेहेंदळे अध्यक्षा - श्रीमती रेखा महाजन स्थळ - हुतात्मा सभागृह, साखरवाडी संपर्क - आयोजक, साहित्य सेवा वाचनालय, साखरवाडी. E-mail - [email protected] |
||
| विनय/विनया देशमुख विद्यार्थी प्रतिनिधी या नात्याने |
||
| वक्तृत्व स्पर्धेत प्रथम क्रमांकाचे पारितोषिक मिळाल्याबद्दल मित्राला/मैत्रिणीला अभिनंदन करणारे पत्र लिहा. | ||
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
खालील उताऱ्याचा एक-तृतीयांश सारांश तुमच्या शब्दांत लिहा.
|
सौजन्य हे सुजनांकडून अपेक्षावयाचे असते. ज्यांच्या मनात प्रेम, सहभावना, आपुलकी, स्नेहशीलता आहे, अशाजवळ सौजन्य असते. सौजन्याला नम्रतेची जोड मिळाली तर सोन्याहून पिवळे होते. जगात वावरताना सौजन्यशील वृत्ती अंगी बाणलेली असली तर अनेक फायदे होऊ शकतात; पण त्याहीपेक्षा आपण माणुस आहोत, पशू नाही याची जी जाणीव होते तीच महत्त्वाची असते. ज्याची वृत्तीच आक्रमक असते आणि ज्यांचा स्वभाव जुळवून घेण्याचा नसतो, त्यांची वृत्ती ही स्वभावत: पशूची असते. त्यामुळे, त्यांच्याजवळ सौजन्य असेल कसे? सौजन्य ही मानसिक वृत्ती आहे. मनातून ती साकारते व कृतीतून प्रकट होते. व्यवहारात अशा वृत्तीतून जे वागणे होते किंवा आचार घडतो अशाच आचाराला सौजन्य म्हटले जाते. सौजन्यातून प्रेम व्यक्त होते. |
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
योगासन वर्गाची आकर्षक जाहिरात तयार करा.
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
कवी कुसुमाग्रज यांच्या जन्मदिनानिमित्त, दि. 27 फेब्रुवारी रोजी ‘साधना विद्यालय, रायरी’ या विद्यालयात ‘मराठी भाषा दिन’ साजरा झाला.
या समारंभाची बातमी तयार करा.
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
खालील मुद्द्यांवरून गोष्ट तयार करा.
मुद्दे: शाळेत जाणारा कष्टाळू – प्रामाणिक मुलगा – वाईट मित्रांची संगत – शिक्षकांना काळजी – मुलाला घेऊन बाजारात फेरफटका – उत्तम प्रतीच्या आंब्याची खरेदी – एक खराब झालेला आंबा – दोन दिवसांनी पाहणी – नासक्या आंब्यामुळे बाकीचे आंबे खराब – संदेश –
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
| सूहृद मंडळ, नाशिक. - आयोजित - बालकुमार चित्रकला स्पर्धा - पारितोषिक वितरण समारंभ |
|
| दि. - 10 डिसेंबर | वेळ - सकाळी 10.00 |
| प्रमुख पाहुणे - मा. रजनी गुप्ते सूहृद मंडळ, नाशिक. |
|
वरील समारंभ प्रसंगी तुम्ही तुमच्या मित्राचे/मैत्रिणीचे कौतुक करण्यासाठी उपस्थित होता अशी कल्पना करून प्रसंगलेखन करा.
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
दिलेल्या मुद्दयांच्या आधारे चौकटीतील घटकाचे आत्मकथन लिहा.
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
‘पर्यावरण जतन - काळाची गरज’, या विषयावर तुमचे विचार लिहा.
Chapter: [0.21] उपयोजित लेखन
Other Solutions
Submit Question Paper
Help us maintain new question papers on Shaalaa.com, so we can continue to help studentsonly jpg, png and pdf files
Maharashtra State Board previous year question papers 10th Standard Board Exam [इयत्ता १० वी] Marathi [मराठी] with solutions 2021 - 2022
Previous year Question paper for Maharashtra State Board 10th Standard Board Exam [इयत्ता १० वी] -2022 is solved by experts. Solved question papers gives you the chance to check yourself after your mock test.
By referring the question paper Solutions for Marathi [मराठी], you can scale your preparation level and work on your weak areas. It will also help the candidates in developing the time-management skills. Practice makes perfect, and there is no better way to practice than to attempt previous year question paper solutions of Maharashtra State Board 10th Standard Board Exam [इयत्ता १० वी].
How Maharashtra State Board 10th Standard Board Exam [इयत्ता १० वी] Question Paper solutions Help Students ?
• Question paper solutions for Marathi [मराठी] will helps students to prepare for exam.
• Question paper with answer will boost students confidence in exam time and also give you an idea About the important questions and topics to be prepared for the board exam.
• For finding solution of question papers no need to refer so multiple sources like textbook or guides.
