Advertisements
Advertisements
Question
अभिव्यक्ती.
‘समाजात स्वत:चे वेगळेपण जपण्यासाठी प्रयत्न करावेच लागतात’, सोदाहरण स्पष्ट करा.
Solution
जीवनाचे सार्थकता साधण्यासाठी ध्येय आणि निष्ठा हे अत्यंत महत्वाचे आहेत. मानवाने स्वत:च्या कर्तृत्वाची शक्ती ओळखून समाजात स्वत:चे वेगळेपण जपण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
बाबा आमटे यांच्या कार्याचे उदाहरण घेता, त्यांनी वकिलीच्या व्यवसायाचा त्याग करून कुष्ठरोग्यांच्या पुनर्वसनासाठी 'आनंदवन' उभारले. त्यांच्या या कृतीने त्यांचे समाजातील वेगळेपण उठून दिसले. तसेच, गाडगे महाराजांनी समाजसेवेसाठी घरदाराचा त्याग केला आणि स्वच्छता अभियानाद्वारे समाजातील स्वच्छता आणि मनाचा विवेक जागविण्याचे कार्य केले. त्यांच्या कीर्तनातून जनजागृती करण्याचे महत्वाचे काम केले.
या दोन महान व्यक्तींची उदाहरणे दाखवितात की, समाजासाठी केलेल्या सेवेमुळे व्यक्तीचे वेगळेपण स्पष्टपणे दिसून येते आणि त्यांचे आदर्श व्यक्तिमत्त्व समाजाला प्रेरणा देते.
APPEARS IN
RELATED QUESTIONS
खालील अर्थाच्या ओळी कवितेतून शोधा.
| अर्थ | ओळ |
| सर्वांमध्येमिसळूनही मी माझे वेगळेपण जपतो. | ____________ |
खालील अर्थाच्या ओळी कवितेतून शोधा.
| अर्थ | ओळ |
| मदत करायला येणारे अशाप्रकारे मदत करतात, की त्याचाही मला त्रास होतो. | ____________ |
खालील अर्थाच्या ओळी कवितेतून शोधा.
| अर्थ | ओळ |
| हे कोणते अनामिक दु:ख आहे, की ज्याला सदैव माझ्याविषयी प्रेम वाटावे? | ____________ |
खालील अर्थाच्या ओळी कवितेतून शोधा.
| अर्थ | ओळ |
| आयुष्याने माझीच का बरे फसगत केली? | ____________ |
कृती करा.
कवितेतील विरोधी भाव दर्शवणाऱ्या गोष
योग्य जोड्या लावा.
| 'अ' गट | ‘ब’ गट |
| (१) माणसांची मध्यरात्र | (अ) नैराश्यातील आशेचा किरण |
| (२) मध्यरात्री हिंडणारा सूर्य | (आ) इतरांवर होणाऱ्या अन्यायाविरुद्ध पेटून उठण्याची वृत् |
| (३) माझा पेटण्याचा सोहळा | (इ) माणसांच्या आयुष्यातील नैराश्य |
एका शब्दात उत्तर लिहा.
कवीची सदैव सोबत करणारी ...........
एका शब्दात उत्तर लिहा.
कवीचा विश्वासघात करणारे ...........
एका शब्दात उत्तर लिहा.
माणसांच्या अंधकारमय जीवनात साथ देणारा .............
खालील ओळींचा अर्थलिहा.
रंगुनी रंगांत साऱ्या रंग माझा वेगळा!
गुंतुनी गुंत्यांत साऱ्या पाय माझा मोकळा!
खालील ओळींचा अर्थलिहा.
कोणत्या काळीं कळेना मी जगाया लागलों
अन् कुठे आयुष्य गेलें कापुनी माझा गळा!
काव्यसौंदर्य.
माणसांच्या मध्यरात्रीं हिंडणारा सूर्य मी :
माझियासाठी न माझा पेटण्याचा सोहळा!
या ओळींमधील भावसौंदर्य स्पष्ट करा.
रसग्रहण.
खालील ओळींचे रसग्रहण करा.
रंगुनी रंगांत साऱ्या रंग माझा वेगळा!
गुंतुनी गुंत्यांत साऱ्या पाय माझा मोकळा!
कोण जाणे कोठुनी ह्या सावल्या आल्या पुढे;
मी असा की लागती ह्या सावल्यांच्याही झळा!
राहती माझ्यासवें हीं आसवें गीतांपरी;
हें कशाचें दु:ख ज्याला लागला माझा लळा!
कोणत्या काळीं कळेना मी जगाया लागलों
अन् कुठे आयुष्य गेलें कापुनी माझा गळा!
अभिव्यक्ती.
कवीच्या आयुष्याने केलेली त्याची फसवणूक तुमच्या शब्दांत स्पष्ट करा.
अभिव्यक्ती.
‘मी मध्यरात्री हिंडणारा सूर्य आहे’, असे कवी स्वत:बाबत का म्हणताे ते लिहा.
रसग्रहण:
सांगती ‘तात्पर्य’ माझें सारख्या खोट्या दिशा:
“चालणारा पांगळा अन् पाहणारा आंधळा !”
माणसांच्या मध्यरात्रीं हिंडणारा सूर्य मी:
माझियासाठी न माझा पेटण्याचा सोहळा !
वरील ओळींचे रसग्रहण करा.
पुढील कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
|
रंगुनी रंगांत साऱ्या रंग माझा वेगळा! गुंतुनी गुंत्यांत साऱ्या पाय माझा मोकळा! कोण जाणे कोठुनी ह्या सावल्या आल्या पुढे; मी असा की लागती ह्या सावल्यांच्याही झळा! राहती माझ्यासवें हीं आसवें गीतांपरी; हें कशाचें दु:ख ज्याला लागला माझा लळा! कोणत्या काळीं कळेना मी जगाया लागलों अन् कुठे आयुष्य गेलें कापुनी माझा गळा! सांगती ‘तात्पर्य’ माझें सारख्या खोट्या दिशा; ‘‘चालणारा पांगळा अन् पाहणारा आंधळा!’’ माणसांच्या मध्यरात्रीं हिंडणारा सूर्य मी; माझियासाठी न माझा पेटण्याचा सोहळा! |
(१) पुढील अर्थाच्या ओळी कवितेतून शोधून लिहा. (2)
- सर्वामध्ये मिसळूनही मी माझे वेगळेपणा जपतो.
- हे कोणते अनामिक दुःख आहे की ज्याला सदैव माझ्याविषयी प्रेम वाटते.
(२) योग्य पर्याय निवडून विधान पूर्ण करा. (2)
(अ) कवीची सदैव सोबत करणारी, म्हणजे ______.
(i) सूर्य
(ii) आसवे
(iii) दुःख
(iv) त्रास
(ब) कवीचा विश्वासघात करणारे, म्हणजे ______.
(i) आयुष्य
(ii) तात्पर्य
(iii) लळा
(iv) प्रेम
(३) अभिव्यक्ती- (४)
‘समाजात स्वतःचे वेगळेपण जपण्यासाठी प्रयत्न करावेच लागतात’ या विधानाचा तुम्हाला समजलेला अर्थ लिहा.
पुढील कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
|
रंगुनी रंगांत साऱ्या रंग माझा वेगळा! कोण जाणे कोठुनी ह्या सावल्या आल्या पुढे; राहती माझ्यासवें हीं आसवें गीतांपरी; कोणत्या काळीं कळेना मी जगाया लागलों सांगती ‘तात्पर्य’ माझें सारख्या खोट्या दिशा: माणसांच्या मध्यरात्रीं हिंडणारा सूर्य मी: |
(१) (2)
(i)
(ii)
- कवीची सदैव सोबत करणारी
- कवीची विश्वासघात करणारे
(२) (2)
कोणत्या काळीं कळेना मी जगाया लागलों
अन् कुठे आयुष्य गेलें कापुनी माझा गळा!”
या ओळींचा अर्थ लिहा.
(३) अभिव्यक्ती: (4)
‘समाजात स्वतःचे वेगळेपण जपण्यासाठी प्रयत्न करावेच लागतात’ सोदाहरण स्पष्ट करा.
रंगुनी रंगांत साऱ्या रंग माझा वेगळा!
गुंतुनी गुंत्यात साऱ्या पाय माझा मोकळा!
कोण जाणे कोठुनी ह्या सावल्या आल्या पुढे;
मी असा की लागती ह्या सावल्यांच्याही झळा!
वरील ओळींतील भावसौंदर्य स्पष्ट करा.
