Advertisements
Advertisements
Question
ह्या विंचवाला उतारा।
तमोगुण मागें सारा।
सत्त्वगुण लावा अंगारा।
विंचू इंगळी उतरे झरझरां।।
वरील ओळींतील भावसौंदर्य स्पष्ट करा.
Solution
वरील ओळींत भावसौंदर्य अत्यंत प्रभावीपणे व्यक्त झाले आहे. या ओळींचा अर्थ असा आहे की, वाईट प्रवृत्ती, अज्ञान आणि अंधकारमय विचार (तमोगुण) मागे सारून सत्त्वगुणांचा (पवित्रता, ज्ञान आणि शुद्धता) स्वीकार करावा.
विंचू आणि इंगळी यांचा प्रतिकात्मक वापर येथे केला आहे. विंचू आणि इंगळी हे त्रासदायक व धोकादायक असतात, तसेच मनुष्याच्या आंतरिक वाईट प्रवृत्ती आणि दूषित विचारही विघातक ठरतात. म्हणूनच, सत्त्वगुणांचा अंगीकार केल्यास वाईट विचार आणि दुर्गुण झटकन नाहीसे होतात, अगदी जसे जडीबुटीने विंचवाचे विष उतरते.
या काव्यपंक्तीत आध्यात्मिक दृष्टिकोन, नैतिक मूल्ये आणि मानसिक शुद्धतेचा संदेश आहे. शब्दांत प्रभावी लय, ओजस्वी भाषा आणि रूपकात्मकता दिसून येते, जी काव्याची शोभा वाढवते.
