Advertisements
Advertisements
Question
खालील प्रश्नाचे एका वाक्यात उत्तरे लिहा.
सैनिकाचे पाऊल जिद्दीचे का वाटते?
Solution
डोक्यावरून तोफगोळ्यांचा, बंदुकीतल्या गोळ्यांचा वर्षाव, पुढ्यात उसळणारे धुराचे लोट, धडाडणाऱ्या तोफा अशा परिस्थितीतही न डगमगता सैनिक पुढे पुढे जातच राहतो, म्हणून त्याचे पाऊल जिद्दीचे वाटते.
APPEARS IN
RELATED QUESTIONS
‘‘औक्षण’ या कवितेसंबंधी खालील मुद्द्याांना अनुसरून कृती सोडवा.
- प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री - (०१ गुण)
- कवितेचा रचनाप्रकार - (०१ गुण)
- कवितेचा विषय - (०१ गुण)
- कवितेतून व्यक्त होणारा भाव (स्थायी भाव) - (०१ गुण)
- कवितेतून व्यक्त होणारा विचार - (०२ गुण)
- कवितेतील आवडलेली ओळ - (०२ गुण)
खालील प्रश्नाचे एका वाक्यात उत्तरे लिहा.
कष्टाचे सामर्थ्य अपुरे केव्हा वाटते?
योग्य पर्याय निवडा.
सैनिकाचे औक्षण केले जाते _________
योग्य पर्याय निवडा.
कवितेतील ‘दीनदुबळे’ म्हणजे _______
‘सैनिक सीमेवर तैनात असतो, म्हणून आपण सुरक्षित राहतो’, या विधानातील भाव स्पष्ट करा.
कवितेच्या संदर्भात ‘दीनदुबळे’ याचा कवयित्रीला अभिप्रेत असलेला अर्थ स्पष्ट करा.
खाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा. गुण (०८)
|
नाही मुठीमधे द्रव्य नाही शिरेमध्ये रक्त, काय करावें कळेना नाही कष्टाचे सामर्थ्य; जीव ओवाळावा तरी जीव किती हा लहान; तुझ्या शौर्यगाथेपुढे त्याची केवढीशी शान; वर घोंघावे बंबारा, पुढे कल्लोळ धुराचे, धडाडत्या तोफांतून तुझें पाऊल जिद्दीचें; तुझी विजयाची दौड डोळे भरून पहावी; डोळयांतील आसवांची ज्योत ज्योत पाजळावी अशा असंख्य ज्योतींची तुझ्यामागून राखण; दीनदुबळयांचे असें तुला एकच औक्षण. |
मुद्दे:
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/ कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३. कवितेतील दिलेल्या ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
‘जीव ओवाळावा तरी, जीव किती हा लहान
तुऱ्या शौर्यगाथे पुढे, त्याची केवढीशी शान;’
४. कवितेत आलेल्या शब्दांचे अर्थ लिहा- (०२)
१. द्रव्य २. शिर ३. रक्त ४. आसवं
५. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण- (०२)
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा:
(1) योग्य पर्याय निवडा. (2)
(1) सैनिकाचे औक्षण केले जाते ______.
(i) भरलेल्या अंतःकरणाने
(ii) डोळ्यांतील आसवांच्या ज्योतींनी
(iii) तबकातील निरांजनाने
(iv) भाकरीच्या तुकड्याने
(2) कवितेतील ‘दीनदुबळे’ म्हणजे ______.
(i) कष्टाचे, पैशाचे सामर्थ्य नसलेले
(ii) सैनिकाबरोबर लढणारे
(iii) शारीरिकदृष्ट्या सक्षम नसलेले
(iv) सैनिकांच्या कार्याचा अभिमान बाळगणारे देशवासीय
|
नाही मुठीमध्ये द्रव्य जीव ओवाळावा तरी वर घोंघावे बंबारा, तुझी विजयाची दौड अशा असंख्य ज्योतींची |
(2) कृती करा: (2)
- डोळे भरून पाहावे असे दृश्य -
- अपुरे वाटणारे सामर्थ्य -
(3) प्रस्तुत कवितेतील खालील शब्दांचा अर्थ लिहा: (2)
- औक्षण -
- द्रव्य -
- शौर्य -
- आसवे -
(4) काव्यसौंदर्य: (2)
‘अशा असंख्य ज्योतींची
तुझ्यामागून राखण’
या ओळीतील अर्थसौंदर्य स्पष्ट करा.
खालील दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
| मुद्दे | ‘औक्षण’ |
| (i) प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री | |
| (ii) प्रस्तुत कवितेचा विषय | |
| (iii) प्रस्तुत ओळींचा सरळ अर्थ लिहा | ‘तुझ्या शौर्यगाथे पुढे। त्याची केवढीशी शान॥’ |
| (iv) प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | |
| (v) प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ लिहा | (i) औक्षण - |
| (ii) आसव - | |
| (iii) तोफ - | |
| (iv) दीन - |
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
(1) चौकटी पूर्ण करा. (2)
- डोळे भरून पहावी अशी - ______
- मुठीमध्ये नसलेले - ______
|
नाही मुठीमध्ये द्रव्य काय करावें कळेना जीव ओवाळावा तरी तुझ्या शौर्यगाथेपुढे वर घोंघावे बंबारा, धडाडत्या तोफांतून तुझी विजयाची दौड डोळ्यांतील आसवांची अशा असंख्य ज्योतींची दीनदुबळ्यांचे असें |
(2) एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (2)
- कष्टाचे सामर्थ्य अपुरे केव्हा वाटते?
- सैनिकांचे पाऊल जिद्दीचे का वाटते?
(3) प्रस्तुत कवितेतील शब्दांचा अर्थ लिहा. (2)
- द्रव्य -
- आसवे -
- औक्षण -
- कल्लोळ -
(4) ‘सैनिक सीमेवर तैनात असतो म्हणून आपण सुरक्षित राहतो’, या विधानातील भाव स्पष्ट करा. (2)
