Question

मृदापरीक्षण प्रयोगशाळेस भेट द्या. मृदा परीक्षणाची प्रक्रिया जाणून घ्या व इतरांना सांगा.

Answer 1

1. मृदा नमुना संकलन:
   • जमिनीच्या वेगवेगळ्या ठिकाणांहून मृदा नमुने घ्यावेत.
   • १५-२० सेमी खोलीपर्यंत माती खोदून घेतली जाते.
   • भिन्न जमिनींसाठी वेगळे नमुने घेतले जातात.
   • एकत्रित केलेले नमुने चांगले मिसळून, ५०० ग्रॅम मातीचे नमुने प्रयोगशाळेत पाठवले जातात.
2. मृदा नमुन्यांची सुकवणूक:
   • जमिनीच्या नमुन्याला सावलीत वाळवले जाते.
   • मोठे खडे, गवत, मूळे आणि कचरा वेगळा केला जातो.
   • बारीक साळीच्या चाळणीतून गाळले जाते.
3. प्रयोगशाळेत चाचणी:
   • मृदेतील खतांचे प्रमाण, क्षारता, आम्लता, नत्र (N), स्फुरद (P), पालाश (K) आणि सूक्ष्म पोषक घटकांचे प्रमाण मोजले जाते.
   • pH मूल्य (Acidity/Alkalinity) तपासले जाते.
   • मृदेतील सेंद्रिय पदार्थांचे प्रमाण (Organic Matter) तपासले जाते.
   • विद्युत संवाहकता मोजून मृदेतील मीठाचे प्रमाण (Salinity) तपासले जाते.
4. चाचणी अहवाल:
   • मृदेचा प्रकार (रेताड, चिकण, पोयटा (गाळाची मृदा))
   • मृदेत असलेल्या महत्त्वाच्या पोषणतत्त्वांची (NPK) माहिती
   • जमिनीतील pH आणि मीठांचे प्रमाण
   • शेतकऱ्यांसाठी योग्य खते आणि सुधारणा करण्याच्या सूचना
5. मृदेत सुधारणा:
   • pH प्रमाण जास्त असल्यास गंधक (Sulfur) किंवा गुळगुळीत (Gypsum) वापरला जातो.
   • सेंद्रिय पदार्थ वाढवण्यासाठी शेणखत, कंपोस्ट खत वापरले जाते.
   • पोषक घटक वाढवण्यासाठी NPK खते योग्य प्रमाणात दिली जातात.
6. मृदा परीक्षणाचे महत्त्व:
   • योग्य पिकासाठी योग्य खतांचा वापर करता येतो.
   • खतांचा अनावश्यक वापर टाळून शेती खर्च कमी करता येतो.
   • मृदेच्या pH आणि पोषणतत्त्वांची योग्य माहिती मिळते.
   • पिकांचे उत्पादन आणि गुणवत्ता वाढवता येते.