Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| क्र. | उदाहरण |
सामान्य सिद्धांत |
विशेष गोष्टी |
|
(१) |
जन पळभर म्हणतिल, 'हाय हाय!' |
-- |
-- |
|
(२) |
सखेसोयरे डोळे पुसतिल, |
-- |
-- |
उत्तर
| क्र. | उदाहरण |
सामान्य सिद्धांत |
विशेष गोष्टी |
|
(१) |
जन पळभर म्हणतिल, 'हाय हाय!' मी जातां राहिल कार्य काय? |
आपण जगातून गेल्यावर लोक थोडेसे हळहळतील. |
आपण जाण्याने विश्वचक्रात काहीच फरक पडत नाही. |
|
(२) |
सखेसोयरे डोळे पुसतिल, |
आपण गेल्यावर सगळे नातेवाईक पुन्हा आपापल्या कामाला लागतील. |
आपण जगातून गेल्याने कुणाचे काहीही कमी होत नाही. |
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
या दानाशी या दानाहुन
अन्य नसे उपमान
खालील ओळीतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
मुंगी उडाली आकाशी
तिने गिळिले सूर्यासी!
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
अलंकाराचे नाव |
|
(अ) उपमेयाचा निषेध केला जातो. |
(१) __________ |
|
(अ) __________________ (आ) __________________ |
(२) अनन्वय अलंकार |
|
(अ) विशेष उदाहरणांवरून एखादा सर्वसामान्य सिद्धांत सांगितला जातो. |
(३) __________ |
|
(अ) ________________________ |
(४) अतिशयोक्ती अलंकार |
खालील कृती करा.
न हे नभोमंडल वारिराशी आकाश न तारका फेनचि हा तळाशी पहिल्या ओळीतील-
उपमेय ______
उपमान ______
दुसऱ्या ओळीतील
उपमेय ______
उपमान ______
खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा.
रेखामावशीचे पाय झऱ्याच्या स्फटिक स्वच्छ पाण्यासारखे.
खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा.
पायपुसणीच्या आकाराचा एक निळा चौकोन उमटला, अगदी आभाळाच्या निरभ्र तुकड्यासारखा.
‘पुसटशा आठवणी माझ्या मनात अधूनमधून वाऱ्याच्या लहरीसारख्या येत असतात.’
प्रस्तुत वाक्यातील अलंकार, उपमेय, उपमान ओळखा.
खालील वाक्यातील अलंकार ओळखा.
नव्या कल्पना कारंजाच्या तुषारांप्रमाणे उडू लागतात - ______
खालील कृती सोडवा.
आला हा दारि उभा वसंत फेरीवाला
पोते खांद्यावरि सौद्याचे, देईल ज्याचे त्याला
(१) वरील उदाहरणातील अलंकार - ____________
(२) त्या अलंकाराची वैशिष्ट्ये - (i) ______ (ii) ______
खालील कृती सोडवा.
लहानपण दे गा देवा। मुंगी साखरेचा रवा।
ऐरावत रत्न थोर। त्यासि अंकुशाचा मार।
(१) संत तुकाराम महाराजांनी वरील अभंगात ज्या दोन गोष्टींची तुलना केली आहे त्या गोष्टी - ______ ______
(२) वरील उदाहरणातील अलंकार - ______
(३) या अलंकाराची वैशिष्ट्ये - (i) ______ (ii) ______
खालील कृती सोडवा.
संसार सागरी विहरे जीवन नौका
(१) वरील उदाहरणातील उपमेये - ______ ______
(२) वरील उदाहरणातील उपमाने - ______ ______
(३) वरील उदाहरणातील अलंकार - ______ ______
खालील ओळी वाचून रिकाम्या जागा भरा.
सावळा ग रामचंद्र। रत्नमंचकी झोपतो।
त्याला पाहता लाजून। चंद्र आभाळी लोपतो।।
| उपमेय | उपमान | अलंकाराचे नाव | अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
खाली दिलेल्या लक्षणांवरून अलंकार ओळखा:
उपमेय हे जणू उपमानच असते.
योग्य पर्याय निवडा:
दमडिचं तेल आणलं, सासूबाई चं न्हाणं झालं
मामंजीची दाढी झाली, भावोजीची शेंडी झाली
वरील काव्यपंक्तीतील अलंकार ओळखून लिहा.
उपमान ओळखा:
‘सागरासारखा गंभीर सागरच।’
या वाक्यातील उपमान ओळखा.
पुढील तक्ता पूर्ण करा.
| अलंकाराची वैशिष्ट्ये | अलंकार |
| १. उपमेयाचा निषेध केला जातो. | ______ |
| २. उपमेय हे उपमेय असूनही ते उपमेय नाही तर उपमानच आहे असे सांगितले जाते. |
पुढील तक्ता पूर्ण करा.
| उदाहरण | सामान्य सिद्धांत | विशेष गोष्टी |
| जो अंबरी उफळतां खुर लागलाहे। तो चंद्रमा निज तनूवरि डाग लाहे।। |
- | - |
न हे नयन, पाकळ्या उमलल्या सरोजांतील।
या वाक्यातील उपमेय ओळखा.
खालील ओळींमध्ये कोणत्या अक्षरांचे यमक आढळते?
हिंडू ओढे, धुंडू ओहळ
झाडावरचे काढू मोहळ
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
पहा पाखरे चरोनि होती झाडावर गोळा.
कुठे बुडाला पलीकडिल तो ‘सोन्याचा गोळा?’
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
जरी अनेक अपुले धर्म, जरी अनेक अपुल्या जाती
परी अभंग असू द्या, सदैव अपुली माणुसकीची नाती
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
झुळकन् सुळकन् इकडुन तिकडे किति दुसरी उडती!
हिरे, माणके, पाचू, फुटुनी पंखचि गरगरती!
निशिगंधासारखा निशिगंधच होय.
वरील विधानाचे उद्‌गारार्थी वाक्य ओळखून लिहा:
