Advertisements
Advertisements
प्रश्न
थोडक्यात टिपा लिहा.
समस्थानकांचे मेंडेलीव्हच्या व आधुनिक आवर्तसारणीतील स्थान
उत्तर
मेंडेलीव्हने आवर्तसारणी मांडल्यानंतर खूप काळाने समस्थानिकांचा शोध लागला. समस्थानिकांचे रासायनिक गुणधर्म समान, तर अणुवस्तुमान भिन्न असल्याने मेंडेलीव्हच्या आवर्त-सारणीत जागा कशा प्रकारे दयावयाची हे एक मोठे आव्हान उभे होते.
मोजलेने अणुवस्तुमान हा मूलद्रव्यांचा गुणधर्म नसून अणुअंक हा मूलद्रव्यांचा गुणधर्म आहे असे शोधून काढले. कोणत्याही मूलद्रव्याचा अणुअंक त्याच्या अगोदर असलेल्या मूलद्रव्य पेक्षा एक क्रमांकाने वाढलेला दिसतो. आधुनिक आवर्तसारणी मूलद्रव्यांची मांडणी त्यांच्या अणुअंकांप्रमाणे करण्यात आली त्या वेळी मेंडेलीव्हच्या आवर्तसारणीतील मूलद्रव्यांची जोड्यांमध्ये (समस्थानिकांमध्ये) आढळलेली विसंगती दूर झाली.
\[\ce{^35_17 C 1}\] व \[\ce{^37_17 C 1}\]
क्लोरीनच्या समस्थानिकांना आधुनिक आवर्तसारणीत एकाच स्थानात ठेवण्यात आले. या दोन्हींचा अणुअंक हा एकच आहे.
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
मेंडेलिव्हच्या वेळी _____ मूलद्रव्ये ज्ञात होती.
शून्य गणांतील मूलद्रव्यांना ______ म्हणतात.
गण 13 व 18 : पी खंड : : ______ : डी खंड
बरेलिअम : अल्कधर्मी मृदा धातू : : सोडिअम : ______
गटात न बसणारा शब्द ठरवा व त्याचे स्पष्टीकरण लिहा.
जोड्या जुळवा.
| क्र. | 'अ' गट | 'ब' गट | |
| 1) | एका ॲल्युमिनिअम | अ) | स्कँडिअम |
| 2) | एका सिलिकॉन | ब) | गॅलिअम |
| 3) | एका बोरॉन | क) | जर्मेनिअम |
| ड) | बेरिलिअम् |
जोड्या जुळवा.
| क्र. | 'अ' गट | 'ब' गट | |
| 1) | s - खंड | अ) | लँथेनाइड व ॲक्टिनाइड |
| 2) | p - खंड | ब) | गण 3 ते 12 |
| 3) | d - खंड | क) | गण 1, 2 |
| 4) | f - खंड | ड) | गण 13 ते 18 |
| इ) | शून्य गण |
मेंडेलिव्हच्या आवर्ती नियमानुसार मूलद्रव्यांचे गुणधर्म हे ________.
आवर्तसारणीची रचना करताना मेंडेलिव्हने मूलद्रव्यांचे रासायनिक व भौतिक गुणधर्म विचारात घेतले.
आधुनिक आवर्तसारणीत प्रत्येक चौकटीत मूलद्रव्यांचे अणुवस्तुमानांक दर्शवले आहेत.
