Question

थंड प्रदेशात जलचरांचे संरक्षण करण्यासाठी पाण्याच्या असंगत आचरणाची भूमिका स्पष्ट करा.

Answer 1

1. थंड प्रदेशांमध्ये तलाव किंवा सरोवरातील पाण्याचे तापमान 0^∘ C किंवा त्यापेक्षा कमी होते.
2. पाणी थंड झाल्यानंतर आकुंचन होते, ज्यामुळे त्याची घनता वाढते.
3. घनता वाढलेले पाणी खाली जाते, आणि त्याची जागा खालचे उबदार पाणी वर येते. ही प्रक्रिया तलावाच्या तळातील पाण्याचे तापमान 4^∘ C होईपर्यंत सुरू राहते.
4. तापमान 4^∘ पेक्षा कमी झाल्यावर पृष्ठभागावरील पाणी प्रसरण पावते, त्यामुळे त्याची घनता कमी होते आणि ते पृष्ठभागावरच राहते.
5. पृष्ठभागावरील तापमान 0^∘ C पर्यंत घसरल्यावर बर्फ तयार होतो. मात्र, तळातील पाण्याचे तापमान 4^∘ C स्थिर राहते.
6. बर्फ उष्णतेचा चांगला वाहक नसल्यामुळे तळातील पाणी आणि वातावरण यामधील उष्णतेची देवाणघेवाण थांबते.
7. यामुळे तलाव किंवा सरोवराच्या पृष्ठभागाखालील पाण्याचे तापमान 4^∘ C वर स्थिर राहते, ज्यामुळे जलीय सजीवांचे जीवन टिकून राहते.