SSC (English Medium)
SSC (Hindi Medium)
Academic Year: 2023-2024
Date & Time: 4th March 2024, 11:00 am
Duration: 3h
Advertisements
कृतिपत्रिकेसाठी सूचना -
- सूचनेनुसार आकलनकृती व व्याकरण यांमधील आकृत्या काढाव्यात.
- आकृत्या पेननेच काढाव्यात.
- उपयोजित लेखनातील कृतीसाठी (सूचना, निवेदन)
- आकृतीची आवश्यकता नाही. तसेच या कृती लिहून घेऊ नयेत.
- विभाग 5 - उपयोजित लेखन प्र. 5 (अ) (2) सारांशलेखन या घटकासाठी गद्य विभागातील प्र. 1 (इ) अपठित उतारा वाचून त्या उताऱ्याचा सारांश लिहावयाचा आहे.
- स्वच्छता, नीटनेटकेपणा व लेखननियमांनुसार लेखन यांकडे जाणीवपूर्वक लक्ष दयावे.
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा:
|
माझ्या खाजगी उपोषणाची हकीकत चाळीत जाहीर झाली आणि येताजाता ही माझी 'नाही ती भानगड' आहे, उगीच 'हात दाखवून अवलक्षण' आहे, 'पेललं नाही तेव्हा खाजगी झालं !' अशी वाक्ये माझ्या कानांवर येऊ लागली; पण मी कोणत्याही टीकेला भीक घालणार नव्हतो. 'एकशे एक्क्याऐंशी पौंड.' रात्रंदिवस ते कार्ड माझ्या डोळ्यांपुढे नाचत होते. वजन कमी झाले पाहिजे, या विचाराने माझी झोप उडाली. झोप कमी झाली तर वजन उतरते या विचाराने मला त्याचेही काही वाटत नव्हते. मी पूर्वीसारखा गाढ झोपत नाही यावर धर्मपत्नीचा मात्र अजिबात विश्‍वास नव्हता. "घोरत तर असता रात्रभर!'' अशासारखी दुरुत्तरे ती मला करत असे. "दोन महिन्यांत पन्नास पौंड वजन कमी करून दाखवीन तर खरा!'' अशी भीष्मप्रतिज्ञा करून मी आहारशास्त्रावरच्या पुस्तकात डोके घालू लागलो. प्रोटीनयुक्त पदार्थ, चरबीयुक्त द्रव्ये वगैरे शब्दांबद्दलची माझी आस्था वाढू लागली. साऱ्या ताटांतले पदार्थ मला न दिसता नुसत्या 'कॅलरीज' मला दिसू लागल्या आणि आनंदाची गोष्ट अशी, की वजन उतरवण्याच्या शास्त्रात पारंगत झालेले तज्ज्ञ मला रोज डझनवारीने भेटू लागले. |
- उपोषणाची बातमी चाळीत जाहीर झाल्यावर कानांवर येणारी वाक्ये लिहा. (2)
- ______
- ______
- आकृतिबंध पूर्ण करा: (2)
- कार्डवर दाखवलेले वजन - ______
- स्वमत:
वजन कमी करण्यासाठी लेखकाने केलेले प्रयत्न तुमच्या शब्दांत लिहा. (3)
Chapter: [0.040999999999999995] उपास
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा:
|
अभिषेकनं दार उघडलं आणि कामवाल्या रेखामावशी आत आल्या. आल्या आल्या त्यांनी किचनमधील सिंकमध्ये वाट पाहणाऱ्या भांडयांकडे आपला मोर्चा वळवला. अभिषेकला आज उठायला उशीरच झाला होता. काल त्यांच्याकडे सुमित आला होता कानपूरहून. सुमित म्हणजे अभिषेकचा आतेभाऊ. तो आय. आय. टी. कानपूरला शिकत होता. काल संध्याकाळी सुमित आल्यापासून गप्पांसोबत सुमितच्या लॅपटॉपवर त्यानं केलेले नवे प्रोजेक्ट अभिषेक पाहत होता. त्यामुळे रात्री झोपायला दोन वाजले. “काय हो हे, तुम्हीच फरशी पुसता आणि तुम्हीच ती घाण करता?'' हॉलमधून स्नेहलचा आवाज आला. अभिषेक हॉलमध्ये आला तर रेखामावशी फरशी पुसत होत्या; पण मागे त्यांच्या पायाचे काळे मळकट ठसे पुसलेल्या फरशीवर उमटले होते. स्वच्छतेची भोक्ती असलेली स्नेहल त्यामुळे त्रासली होती. रेखामावशीही बिचाऱ्या वरमल्या होत्या. "अवो, स्नेहाताई, मी कुठं एसीत बसूनशान काम करत्ये बाई. शेनामातीत काम करावं लागतं! आन आमच्या वस्तीचा रस्ता बी समदा उखणलाय. समदी धूळ लागती पायास्नी. आन धा-धा मिन्टाला हातपाय धोयाला येळ बी नाय आन पानी तरी कुठं हायबक्कळ?”' "सॉरी, मावशी खरंच सॉरी,'' आपण त्यांच्या मळकट पायाबद्दल बोललो याचं स्नेहललाही कसंतरी वाटलं. |
- आकृती पूर्ण करा: (2)
- चौकटी पूर्ण करा: (2)
- दार उघडणारा - ______
- फरशी पुसणाऱ्या - ______
- अभिषेकचा आतेभाऊ - ______
- स्वच्छतेची भोक्ती - ______
- स्वमत:
'सर्वांनी आठवड्यातून एकदातरी सायकलचाच वापर करावा' या वाक्याचा तुम्हाला समजलेला अर्थ लिहा. (3)
Chapter: [0.07] फूटप्रिन्टस
उताऱ्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा:
| मानवी जीवनविकासात शिक्षणाला महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. शिक्षण मानवाच्या मानसिक व बौद्धिक शक्तींचा विकास करते. शिक्षणाशिवाय माणूस पशूसमान होतो. स्त्री आणि पुरुष या दोघांनीही शिक्षण घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. जर स्त्रियांना शिक्षण देण्यात आले नाही, तर अर्धा अधिक समाज मागासलेला राहील. आजकाल जगातील पुष्कळशा भागांत आपणांस स्त्री शिक्षणाचे चांगले परिणाम दिसून येतात. परिणामतः पुष्कळ वाईट रीतिभाती आणि अंधश्रदधा समाजातून वेगाने नाहीशा होत आहेत. राष्ट्रीय विकासाच्या प्रत्येक क्षेत्रात आज स्त्रिया पुरुषांच्या बरोबरीने काम करीत आहेत आणि त्यांच्या बरोबरीनेच जबाबदारीच्या कामात त्यांना मदत करीत आहेत. |
- आकृतिबंध पूर्ण करा: (2)
- टीप लिहा: (2)
स्त्री शिक्षणाचे चांगले परिणाम
Chapter: [0.19] अपठित गद्य आकलन
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा:
1. एका शब्दात उत्तर लिहा. (2)
- कवीचे सर्वस्व असलेली गोष्ट -
- कवीचा जवळचा मित्र -
|
दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले. हे हात माझे सर्वस्व; दारिद्र्याकडे गहाणच राहिले दुनियेचा विचार हरघडी केला, अगा जगमय झालो. |
2. कृती पूर्ण करा. (2)
- कवीचा प्रयत्नवाद व आशावाद दाखवणारी ओळ लिहा.
- 'दारिद्र्याकडे गहाण पडलेले हात', या शब्दसमूहाचा अर्थ लिहा.
3. पुढील शब्दांचा अर्थ लिहा. (2)
| शब्द | अर्थ | |
| 1. | दारिद्र्य | ______ |
| 2. | हरघडी | ______ |
| 3. | साहाय्य | ______ |
| 4. | दुनिया | ______ |
4. 'कवितेत व्यक्त झालेले जीवनसत्य', याबाबत तुमचे विचार स्पष्ट करा. (2)
Chapter: [0.05] दोन दिवस (कविता)
खालील दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
| कृती | ‘अंकिला मी दास तुझा’ |
| (1) प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री - | |
| (2) प्रस्तुत कवितेचा विषय - | |
| (3) प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण - | |
| (4) दिलेल्या ओळींचा सरळ अर्थ - | ‘वणवा लागलासे वनीं। पाडस चिंतीत हरणी ॥’ |
| (5) प्रस्तुत कवितेतील शब्दांचा अर्थ - | (i) माता - |
| (ii) कनवाळू - | |
| (iii) काज - | |
| (iv) धेनू - |
Chapter: [0.02] संतवाणी - (अ) अंकिला मी दास तुझा (आ) योगी सर्वकाळ सुखदाता
खालील दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
| कृती | ‘स्वप्न करू साकार’ |
| (1) प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री - | |
| (2) प्रस्तुत कवितेचा विषय - | |
| (3) प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण - | |
| (4) दिलेल्या ओळींचा सरळ अर्थ - |
‘या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार’ |
| (5) प्रस्तुत कवितेतील शब्दांचा अर्थ - | (i) विभव - |
| (ii) शक्ती - | |
| (iii) विश्‍व - | |
| (iv) हस्त - |
Chapter: [0.161] स्वप्न करू साकार (कविता)
टिपा लिहा.
डॉ. होमी भाभा
Chapter: [0.042] मोठे होत असलेल्या मुलांनो... (स्थूलवाचन)
पणतीच्या उदाहरणातून 'जाता अस्ताला' कवितेत व्यक्त झालेला विचार स्पष्ट करा.
Chapter: [0.08199999999999999] जाता अस्ताला (स्थूलवाचन)
'थोड्याशा पाण्यावर कसे वाढावे याचा नमुना म्हणजे कॅक्टस!' या विधानाची यथार्थता स्पष्ट करा.
Chapter: [0.122] जगणं कॅक्टसचं (स्थूलवाचन)
Advertisements
पुढील वाक्याचा वाक्यप्रकार ओळखा:
शाब्बास! चांगले काम केलेस तू!
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
पुढील वाक्याचा वाक्यप्रकार ओळखा:
मुलांनो रांगेत चला.
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
पुढील वाक्याचे रूपांतर सूचनेनुसार करा:
ही कल्पना चांगली आहे. (नकारार्थी करा.)
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
पुढील वाक्याचे रूपांतर सूचनेनुसार करा:
जगात सर्व सुखी असा कोण आहे? (विधानार्थी करा.)
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
पुढील वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा:
रममाण होणे
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
खालील वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा.
झोकून देणे
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
खालील वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगून वाक्यात उपयोग करा.
अंगाचा तिळपापड होणे
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
समानार्थी शब्द लिहा.
झाड -
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
प्रामाणिक
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
सावध ×
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
खालील शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द लिहा.
समाजाची सेवा करणारा - ______
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
खालील शब्दाचे वचन बदला.
रस्ता -
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
पुढील शब्दाचे वचन बदला.
भिंत
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
Advertisements
अचूक शब्द ओळखून लिहा.
गारहाणी
गाऱ्हाणि
गाऱ्हाणी
ग्राहणी
ग्राहणी
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
अचूक शब्द ओळखून लिहा.
प्रक्रिया
परकिरया
प्रक्रीया
परक्रिया
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
पुढील विरामचिन्हांची नावे लिहा.
| चिन्ह | नाव |
| ? | |
| ; | |
| ! | |
| ' ' |
Chapter: [0.18] व्याकरण विभाग
|
'झाडे लावा........ झाडे जगवा. ' हिरवाई ट्रस्ट, तळेगाव दाभाडे जागतिक पर्यावरण दिनानिमित्त रोपांचे मोफत वाटप संपर्क - हिरवाई ट्रस्ट, बालोद्यान मार्ग, तळेगाव दाभाडे |
कुणाल/गायत्री पिंगळे, विदयार्थी प्रतिनिधी, ज्ञानसंपदा विद्यालय, तळेगाव दाभाडे या नात्याने शाळेत वृक्षारोपण करण्यासाठी रोपांची मागणी करणारे पत्र ट्रस्टच्या व्यवस्थापकांना लिहा.
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
|
'झाडे लावा........ झाडे जगवा. ' हिरवाई ट्रस्ट, तळेगाव दाभाडे जागतिक पर्यावरण दिनानिमित्त रोपांचे मोफत वाटप संपर्क - हिरवाई ट्रस्ट, बालोद्यान मार्ग, तळेगाव दाभाडे |
कुणाल/गायत्री पिंगळे, विदयार्थी प्रतिनिधी, ज्ञानसंपदा विद्यालय, तळेगाव दाभाडे या नात्याने चांगल्या उपक्रमाबाबत हिरवाईट्रस्टचे अभिनंदन करणारे पत्र लिहा.
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
खालील अपठित उताऱ्याचा 1/3 एवढा सारांश लिहा.
|
मानवी जीवनविकासात शिक्षणाला महत्त्वपूर्ण स्थान आहे. शिक्षण मानवाच्या मानसिक व बौद्धिक शक्तींचा विकास करते. शिक्षणाशिवाय माणूस पशूसमान होतो. स्त्री आणि पुरुष या दोघांनीही शिक्षण घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. जर स्त्रियांना शिक्षण देण्यात आले नाही, तर अर्धा अधिक समाज मागासलेला राहील. आजकाल जगातील पुष्कळशा भागांत आपणांस स्त्री शिक्षणाचे चांगले परिणाम दिसून येतात. परिणामत: पुष्कळ वाईट रीतिभाती आणि अंधश्रद्धा समाजातून वेगाने नाहीशा होत आहेत. राष्ट्रीय विकासाच्या प्रत्येक क्षेत्रात आज स्त्रिया पुरुषांच्या बरोबरीने काम करीत आहेत आणि त्यांच्या बरोबरीनेच जबाबदारीच्या कामात त्यांना मदत करीत आहेत. |
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
खालील जाहिरात वाचा व त्याखालील कृती सोडवा.
|
चला करूया भ्रमंती फुलपाखरांच्या जगात नाव नोंदणी आवश्यक त्वरा करा! त्वरा करा! त्वरा करा! मोजक्याच जागा शिल्लक राष्ट्रीय उद्यानातील जंगल भ्रमंती! घेऊया फुलपाखरांच्या विश्‍वाचा रोमहर्षक अनुभव वयोगट: 10 ते 15, नोंदणी शुल्क - रु. 200/- कालावधी: 25 डिसेंबर ते 27 डिसेंबर संपर्क: जंगल भ्रमंती संस्था, तापोळा (आयोजक) |
कृती करा:
- जंगल भ्रमंतीसाठी नोंदणी शुल्क -
- उद्यानात भ्रमंती करण्यासाठी वयोगट -
- उद्यानात फिरण्याचा कालावधी -
- जंगल भ्रमंतीचे ठिकाण -
- आयोजक संस्थेचे नाव -
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
खालील विषयावर बातमी तयार करा:
जनता विद्यालय, शिरवळ येथे मराठी भाषा दिन विविध उपक्रमांनी साजरा.
प्रमुख पाहुणे - ज्येष्ठ साहित्यिक - श्री. अरविंद मोरे
अध्यक्ष - श्री. सागर शिंदे
दि. 27 फेब्रुवारी वेळ - स. 10.00
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
पुढील मुद्दयांवरुन कथालेखन करा.
मुद्दे - एक राजा - त्याची प्रजा आळशी होती - त्यांना उद्योगी बनवण्यासाठी राजा युक्ती करतो - रस्त्यात मधोमध दगड ठेवतो - त्यांच्याखाली - सोन्याची नाणी असलेली पिशवी - अनेक लोक जातात, पण दगड उचलत नाहीत - एक गरीब माणूस तो उचलतो - पिशवीतील नाणी त्याला मिळतात - लोकांना हे कळते - लोक उद्योगी बनतात -
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
वरील कार्यक्रमास तुम्ही विद्यार्थी म्हणून उपस्थित होतात, अशी कल्पना करून प्रसंगलेखन करा.
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
“मी माझ्या देशाचा नागरिक'' या विषयावर खालील मुद्दे विचारात घेऊन लेखन करा.
मुद्दे: जबाबदार नागरिक - हक्क व कर्तव्ये यांची जाणीव - देशाच्या सदयस्थितीचे ज्ञान - स्वतःचे वागणे - देशप्रेम व राष्ट्रीयत्व यांची जाणीव.
वरील मुद्दे केवळ मार्गदर्शक आहेत.
Chapter: [0.17] उपयोजित लेखन
Other Solutions
Submit Question Paper
Help us maintain new question papers on Shaalaa.com, so we can continue to help studentsonly jpg, png and pdf files
Maharashtra State Board previous year question papers 10th Standard Board Exam Marathi (Second Language) [मराठी (द्वितीय भाषा)] with solutions 2023 - 2024
Previous year Question paper for Maharashtra State Board 10th Standard Board Exam -2024 is solved by experts. Solved question papers gives you the chance to check yourself after your mock test.
By referring the question paper Solutions for Marathi (Second Language) [मराठी (द्वितीय भाषा)], you can scale your preparation level and work on your weak areas. It will also help the candidates in developing the time-management skills. Practice makes perfect, and there is no better way to practice than to attempt previous year question paper solutions of Maharashtra State Board 10th Standard Board Exam.
How Maharashtra State Board 10th Standard Board Exam Question Paper solutions Help Students ?
• Question paper solutions for Marathi (Second Language) [मराठी (द्वितीय भाषा)] will helps students to prepare for exam.
• Question paper with answer will boost students confidence in exam time and also give you an idea About the important questions and topics to be prepared for the board exam.
• For finding solution of question papers no need to refer so multiple sources like textbook or guides.
