Advertisements
Advertisements
Question
खालील ओळी वाचून रिकाम्या जागा भरा.
सावळा ग रामचंद्र। रत्नमंचकी झोपतो।
त्याला पाहता लाजून। चंद्र आभाळी लोपतो।।
| उपमेय | उपमान | अलंकाराचे नाव | अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
Solution
| उपमेय | उपमान | अलंकाराचे नाव | अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
| सावळा रामचंद्र |
चंद्र | व्यतिरेक | उपमेय हे उपमानापेक्षा श्रेष्ठ असते. |
APPEARS IN
RELATED QUESTIONS
खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
वीर मराठे आले गर्जत!
पर्वत सगळे झाले कंपित!
खालील ओळीतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
सागरासारखा गंभीर सागरच!
खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
अनंत मरणें अधी मरावीं,
स्वातंत्र्याची आस धरावी,
मारिल मरणचि मरणा भावी,
मग चिरंजीवपण ये बघ तें.
खालील कृती करा.
कर्णासारखा दानशूर कर्णच. वरील वाक्यातील-
उपमेय ____________
उपमान ____________
खालील कृती करा.
न हे नभोमंडल वारिराशी आकाश न तारका फेनचि हा तळाशी पहिल्या ओळीतील-
उपमेय ______
उपमान ______
दुसऱ्या ओळीतील
उपमेय ______
उपमान ______
खालील उदाहरणांचा अभ्यास करा व दोन्ही अलंकाराच्या रचनेतील फरक समजून घ्या. अशा उदाहरणांचा शाेध घेऊन त्यांचा सराव करा.
- अब्दुल हा तपोवनातील स्त्रियांना देवदूतासारखा वाटतो. (उपमा अलंकार)
- अब्दुल हा तपोवनातील स्त्रियांसाठी जणू देवदूतच. (उत्प्रेक्षा अलंकार)
खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा.
रेखामावशीचे पाय झऱ्याच्या स्फटिक स्वच्छ पाण्यासारखे.
खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा.
पायपुसणीच्या आकाराचा एक निळा चौकोन उमटला, अगदी आभाळाच्या निरभ्र तुकड्यासारखा.
‘पुसटशा आठवणी माझ्या मनात अधूनमधून वाऱ्याच्या लहरीसारख्या येत असतात.’
प्रस्तुत वाक्यातील अलंकार, उपमेय, उपमान ओळखा.
खालील कृती सोडवा.
संसार सागरी विहरे जीवन नौका
(१) वरील उदाहरणातील उपमेये - ______ ______
(२) वरील उदाहरणातील उपमाने - ______ ______
(३) वरील उदाहरणातील अलंकार - ______ ______
खालील ओळीतील अलंकार ओळखा:
आभाळागत माया तुझी आम्हांवरी रहू दे।
उपमान ओळखा:
‘सागरासारखा गंभीर सागरच।’
या वाक्यातील उपमान ओळखा.
पुढील तक्ता पूर्ण करा.
| उदाहरण | सामान्य सिद्धांत | विशेष गोष्टी |
| न हे नयन, पाकळ्या उमलल्या सरोजांतील। न हे वदन, चंद्रमा शरदिचा गमे केवळ।। |
- | - |
जो अंबरी उफळतां खुर लागलाहे।
तो चंद्रमा निज तनूवरि डाग लाहे।।
वरील काव्यपंक्तीतील अलंकार ओळखून लिहा.
खालील ओळींमध्ये कोणत्या अक्षरांचे यमक आढळते?
‘‘ही वाट दूर जाते स्वप्नामधील गावा,
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा.’’
खालील ओळीत कोणत्या ध्वनींची पुनरावृत्ती झालेली आहे?
‘‘हटातटाने पटा रंगवुनि जटा धरिसी का शिरीं?’’
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
पहा पाखरे चरोनि होती झाडावर गोळा.
कुठे बुडाला पलीकडिल तो ‘सोन्याचा गोळा?’
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
जरी अनेक अपुले धर्म, जरी अनेक अपुल्या जाती
परी अभंग असू द्या, सदैव अपुली माणुसकीची नाती
मुंगी उडाली आकाशी
तिने गिळिले सूर्यासी !
वरील काव्यपंक्तीतील अलंकार ओळखून लिहा.
