Advertisements
Advertisements
Question
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
अलंकाराचे नाव |
|
(अ) उपमेयाचा निषेध केला जातो. |
(१) __________ |
|
(अ) __________________ (आ) __________________ |
(२) अनन्वय अलंकार |
|
(अ) विशेष उदाहरणांवरून एखादा सर्वसामान्य सिद्धांत सांगितला जातो. |
(३) __________ |
|
(अ) ________________________ |
(४) अतिशयोक्ती अलंकार |
Solution
| अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
अलंकाराचे नाव |
|
(अ) उपमेयाचा निषेध केला जातो. (आ) उपमेय असूनही ते उपमेय नाही तर उपमानच आहे असे सांगितले जाते. |
(१) अपन्हुती अलंकार |
|
(अ) उपमेयाला कोणतीच उपमा लागू पडत नाही. (आ) उपमेयाला उपमेयाचीच उपमा दिली जाते. |
(२) अनन्वय अलंकार |
|
(अ) विशेष उदाहरणांवरून एखादा सर्वसामान्य सिद्धांत सांगितला जातो. (आ) सामान्य विधानाच्या समर्थनार्थ विशेष उदाहरणे दिली जातात. |
(३) अर्थान्तरन्यास अलंकार |
|
(अ) एखाद्या गोष्टीचे अतिव्यापक वर्णन. (आ) त्या वर्णनाची असंभाव्यता, कल्पनारंजकता अधिक स्पष्ट केली जाते. |
(४) अतिशयोक्ती अलंकार |
APPEARS IN
RELATED QUESTIONS
खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
वीर मराठे आले गर्जत!
पर्वत सगळे झाले कंपित!
खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
या दानाशी या दानाहुन
अन्य नसे उपमान
खालील ओळींतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
अनंत मरणें अधी मरावीं,
स्वातंत्र्याची आस धरावी,
मारिल मरणचि मरणा भावी,
मग चिरंजीवपण ये बघ तें.
खालील ओळीतील अलंकार ओळखून त्याचे नाव लिहा.
मुंगी उडाली आकाशी
तिने गिळिले सूर्यासी!
खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा.
रेखामावशीचे पाय झऱ्याच्या स्फटिक स्वच्छ पाण्यासारखे.
खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा.
पायपुसणीच्या आकाराचा एक निळा चौकोन उमटला, अगदी आभाळाच्या निरभ्र तुकड्यासारखा.
‘पुसटशा आठवणी माझ्या मनात अधूनमधून वाऱ्याच्या लहरीसारख्या येत असतात.’
प्रस्तुत वाक्यातील अलंकार, उपमेय, उपमान ओळखा.
खालील वाक्यातील अलंकार ओळखा.
नव्या कल्पना कारंजाच्या तुषारांप्रमाणे उडू लागतात - ______
खालील वाक्यातील अलंकार ओळखा.
कल्पना ही देखील लक्ष्मीसारखी असते - ______
खालील कृती सोडवा.
आला हा दारि उभा वसंत फेरीवाला
पोते खांद्यावरि सौद्याचे, देईल ज्याचे त्याला
(१) वरील उदाहरणातील अलंकार - ____________
(२) त्या अलंकाराची वैशिष्ट्ये - (i) ______ (ii) ______
खालील कृती सोडवा.
संसार सागरी विहरे जीवन नौका
(१) वरील उदाहरणातील उपमेये - ______ ______
(२) वरील उदाहरणातील उपमाने - ______ ______
(३) वरील उदाहरणातील अलंकार - ______ ______
खालील ओळी वाचून रिकाम्या जागा भरा.
सावळा ग रामचंद्र। रत्नमंचकी झोपतो।
त्याला पाहता लाजून। चंद्र आभाळी लोपतो।।
| उपमेय | उपमान | अलंकाराचे नाव | अलंकाराची वैशिष्ट्ये |
खाली दिलेल्या लक्षणांवरून अलंकार ओळखा:
उपमेय हे जणू उपमानच असते.
योग्य पर्याय निवडा:
दमडिचं तेल आणलं, सासूबाई चं न्हाणं झालं
मामंजीची दाढी झाली, भावोजीची शेंडी झाली
वरील काव्यपंक्तीतील अलंकार ओळखून लिहा.
जो अंबरी उफळतां खुर लागलाहे।
तो चंद्रमा निज तनूवरि डाग लाहे।।
वरील काव्यपंक्तीतील अलंकार ओळखून लिहा.
न हे नयन, पाकळ्या उमलल्या सरोजांतील।
या वाक्यातील उपमेय ओळखा.
खालील ओळींमध्ये कोणत्या अक्षरांचे यमक आढळते?
‘‘ही वाट दूर जाते स्वप्नामधील गावा,
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा.’’
खालील ओळींमध्ये कोणत्या अक्षरांचे यमक आढळते?
हिंडू ओढे, धुंडू ओहळ
झाडावरचे काढू मोहळ
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
जरी अनेक अपुले धर्म, जरी अनेक अपुल्या जाती
परी अभंग असू द्या, सदैव अपुली माणुसकीची नाती
खालील ओळींतील अलंकार ओळखा व अलंकाराचे नाव लिहा.
नटलं घरदार शिवार सारं
खेळं अंगणी सळसळतं वार
निशिगंधासारखा निशिगंधच होय.
वरील विधानाचे उद्‌गारार्थी वाक्य ओळखून लिहा:
मुंगी उडाली आकाशी
तिने गिळिले सूर्यासी !
वरील काव्यपंक्तीतील अलंकार ओळखून लिहा.
