Advertisements
Advertisements
प्रश्न
अनुस्वार वापरून लिहा.
जङ्गल - ______
उत्तर
जङ्गल - जंगल
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
पुढील शब्दातील अक्षरे निवडून अर्थपूर्ण शब्द तयार करा :
इशारतीबरहुकूम
पुढील वाक्प्रचाराचा अर्थ लिहून वाक्यात उपयोग करा :
चौवाटा पांगणे
परिमळ पाठात दिलेल्या कवितेच्या उदाहरणांतून यमक जुळणाऱ्या शब्दांच्या पाच जोड्या शोधून लिहा.
अधोरेखित शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहून अर्थबदल न करता वाक्ये पुन्हा लिहा.
नव्या जगाची जीवनशैली माणूसपणाशी जवळीक साधत नाही.
अधोरेखित शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहून अर्थबदल न करता वाक्ये पुन्हा लिहा.
मनुष्य हा प्रेमाच्या आधारावर जगू शकतो.
खालील वाक्यातील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व समान गुण ओळखा.
राधाचा आवाज कोकिळेसारखा मधुर आहे.
खालील शब्दसमूहापासून सामासिक शब्द तयार करा.
| शब्दसमूह | सामासिक शब्द |
| लंब आहे उदर ज्याचे असा तो |
खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाचे वचन बदलून वाक्य पुन्हा लिहा.
फसलेल्या प्रयोगांची पद्‍धतशीर नोंद एडिसनने वहीमध्ये ठेवली.
खालील वाक्यात आलेली विरामचिन्हे व त्यांची नावे लिहा.
आवडले का तुला हे पुस्तक
अधोरेखित शब्दाविषयी खालील माहिती भरून तक्ता पूर्ण करा.
सुट्टीत तो मित्रांशी खेळतो.
खालील वाक्यातील काळ ओळखा.
आयुष्यात पहिल्यांदाच मला उद्या कधी उगवेल याची उत्कंठा लागली.
पर-सवर्णाने लिहा.
घंटा - ______
खालील वाक्यात योग्य विरामचिन्हे घाला.
हो हो आमची तयारी आहे
समूहदर्शक शब्दाची यादी करा.
उदा. धान्याची रास
लाकडाची -
खालील शब्दाचा वापर करून प्रत्येकी एक वाक्य तयार करा.
गिर्यारोहण
‘बे’ हा उपसर्गलावून खालील शब्द तयार करा व लिहा.
रोजगार-
कवितेतील यमक जुळणाऱ्या शब्दाच्या जोड्या शोधून लिहा.
अलगूज-
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द लिहा.
रस्ता -
खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दांमधील नामे, सर्वनामे, विशेषणे, क्रियापदे रिकाम्या चौकटींत भरा.
ड्रायव्हरने लगेच गाडीचा वेग वाढवला.
| नाम | सर्वनाम | विशेषण | क्रियापद |
खालील वाक्यातील सर्वनाम अधोरेखित करा.
त्याने घर झाडून घेतले.
खालील वाक्यातील रिकाम्या जागी पर्यायातील योग्य सर्वनाम लिहा.
आईने ______ डबा भरून दिला.
खालील शब्दात लपलेले शब्द शोधा व लिहा.
उदा., वाचनाला - वाचन, नाच, नाला, लावा, चना.
दिवसापासून -
खालील शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
शूर ×
खालील चित्राला दोन-दोन विशेषणे लावा.
वस्तू आणि वास्तू या दोन शब्दांतील लेखनामध्ये फक्त ‘काना’ दिल्याने फरक पडतो; परंतु अर्थामध्ये खूप फरक आहे. खाली दिलेल्या शब्दाचे अर्थ शोधा. लिहा.
उदा., (१) वस्तू - जिन्नस, नग (२) वास्तू - घर
घर - घार
वस्तू आणि वास्तू या दोन शब्दांतील लेखनामध्ये फक्त ‘काना’ दिल्याने फरक पडतो; परंतु अर्थामध्ये खूप फरक आहे. खाली दिलेल्या शब्दाचे अर्थ शोधा. लिहा.
उदा., (१) वस्तू - जिन्नस, नग (२) वास्तू - घर
वर - वार
चित्राच्या जागी योग्य शब्दाचा वापर करून खालील म्हणी पूर्ण करा.
वासरात लंगडी 
शहाणी.
खालील शब्दांचे समानार्थी शब्द लिहा.
खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
समानार्थी शब्दांच्या योग्य जोड्या लावा.
खालील वाक्यातील काळ ओळखा.
आईचा स्वयंपाक झाला होता.
खालील शब्दाचे अनेकवचन लिहा.
बिजागरी -
खालील शब्दाचे अनेकवचन लिहा.
कवठ -
खालील वाक्यात (? ! ‘-’ ‘‘-’’ . ,) घालून वाक्य पुन्हा लिहा.
मधू राजा रझिया व मारिया गप्पा मारत बसले
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द "मुक्या प्राण्यांची कैफियत" या पाठातून शोधून लिहा.
जल -
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द "मुक्या प्राण्यांची कैफियत" या पाठातून शोधून लिहा.
शेवट -
खालील वाक्यात पर्यायातील योग्य वाक्प्रचार घाला.
सह्याद्री डोंगर चढताना आमचा जीव पाणी पिण्यासाठी ______ होत होता.
ओळखा पाहू!
दात आहेत; पण चावत नाही. - ______
खालील चौकटी वाचा. त्याप्रमाणे उरलेल्या चौकटी पूर्ण करा.
खालील शब्दाचा वाक्यात उपयोग करा.
आमूलाग्र -
खालील शब्दाचा वाक्यात उपयोग करा.
अवांतर -
खाली दिलेल्या शब्दाचे पहिले अक्षर बदलून कंसात दिलेल्या अर्थाचा शब्द बनवा.
उदा., खजूर (कामगार) - मजूर
घागर (समुद्र) - ......
मला बूट ______ चप्पल खरेदी करायची आहे.
क्रियापदे घालून वाक्य पूर्ण करा.
मी चेंडू ______
खालील वाक्यात पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह व स्वल्पविराम घाला.
तू जेवण केलेस का
खालील शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द पाठात शोधून लिहा.
लहान × ______
विरुद्ध अर्थाचे शब्द माहीत करून घ्या. लिहा.
ओढणे × ______
खालील शब्दासाठी पाठातील विशेषण शोधा.
| विशेषणे | विशेष्य |
| ______ | स्वर |
सरळरूप (मूळ शब्द) लिहा.
| शब्द | सरळरूप |
| (१) पावसाळ्यात | |
| (२) आकाशातून | |
| (३) पक्ष्यांची | |
| (४) झाडाने |
खालील उदाहरणे वाचा व अभ्यासा.
- मुलांनी आईवडिलांची आज्ञा पाळावी.
- आई गावाहून चार पाच दिवसांत परत येईल.
- दूरच्या प्रवासात सोबत अंथरूण पांघरूण घ्यावे.
(१) अधोरेखित शब्दांत किती पदे आहेत?
(२) दोन्ही पदे महत्त्वाची वाटतात काय?
दोन्ही पदे महत्त्वाची - द्‌वंद्‌व समास वैशिष्ट्ये - समासाचा विग्रह आणि, व, अथवा, किंवा या समुच्चयबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी नाहीतर वा, किंवा, अथवा या विकल्पबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करतात.
| (१) इतरेतर द्‌वंद्‌व | (२) वैकल्पिक द्‌वंद्‌व | (३) समाहार द्‌वंद्‌व |
| दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह - आणि, व या समुच्च्यबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह वा, किंवा, अथवा अशा विकल्प बोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. दोन्ही पदांसोबत त्याच प्रकारच्या इतर पदांचा समावेश (समाहार) गृहीत धरलेला असतो. |
| उदा., कृष्णार्जुन कृष्ण आणि अर्जुन |
उदा., खरेखोटे खरे किंवा खोटे |
उदा., भाजीपाला भाजी व इतर गोष्टी |
खाली दिलेल्या शब्दाला (क्रियापदाला) ‘ईव’ प्रत्यय जोडून विशेषणे तयार करा व त्याच्यासाठी समर्पक विशेष्य शोधून लिहा.
उदा., आखणे - आखीव - आखीव कागद.
राखणे
खाली दिलेल्या शब्दाचा उपसर्ग बदलून विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
पुरोगामी ×
खाली दिलेल्या शब्दाचा उपसर्ग बदलून विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
स्वदेशी ×
खालील वाक्प्रचार व त्यांचे अर्थ यांच्या जोड्या जुळवा.
| ‘अ’ गट | ‘ब’ गट |
| (१) हकालपट्टी करणे. | (अ) आश्चर्यचकित होणे. |
| (२) स्तंभित होणे. | (आ) योग्य मार्गावर आणणे. |
| (३) चूर होणे. | (इ) हाकलून देणे. |
| (४) वठणीवर आणणे. | (ई) मग्न होणे. |
खाली दिलेले उदाहरण वाचा. त्यातील भाव समजून घ्या व त्यातील रसाचे नाव लिहा.
‘‘जे खळांची व्यंकटी सांडो
तयां सत्कर्मी रती वाढो
भूतां परस्परे जडो। मैत्र जीवांचे’’
खालील वाक्प्रचाराचा योग्य अर्थ शोधा व लिहा.
नाळ तुटणे-
कंसांत दिलेल्या सूचनेप्रमाणे वाक्याचे रूपांतर करा.
नेहमी खरे बोलावे. (नकारार्थी करा.)
खालील शब्द वाचा.
कुस्ती, मुक्काम, पुष्कळ, शिस्त, दुष्काळ, पुस्तक, चिठ्ठी, डुक्कर, बिल्ला, चिक्की.
वरील प्रत्येक उदाहरणात एक जोडाक्षर आहे. या जोडाक्षरयुक्त अक्षरापूर्वीच्या अक्षराचे नीट निरीक्षण करा. काय आढळले? या अक्षरांतील उकार, इकार हे ऱ्हस्व आहेत.
मराठी शब्दांत जोडाक्षर असल्यास जोडाक्षरापूर्वीचे इकार, उकार, सामान्यत: ऱ्हस्व असतात.
लक्षात ठेवा: तत्सम शब्दांतील जोडाक्षरापूर्वीचे इकार व उकार ऱ्हस्व व दीर्घ अशा दोन्ही प्रकारचे आढळतात.
उदा., पुण्य, तीक्ष्ण, पूज्य
वर दिलेल्या वर्णनानुसार किमान दहा शब्द लिहा.
पुढील वाक्याचा काळ ओळखून लिहा:
हे पेन काहीसं वजनदार आहे.
