Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
मेट्रो रेल्वेचा लोकार्पण सोहळा थाटामाटात पार पडला.
उत्तर
मेट्रो रेल्वेचा लोकार्पण सोहळा थाटामाटात पार पडला.
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| क्र. | सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| (१) | बावीसतेवीस | ||
| (२) | ठायीठायी | ||
| (३) | शब्दकोश | ||
| (४) | यथोचित |
व्याकरण.
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब् | समासाचा विग्रह | समासाचे नाव |
| (१) पंचमहाभूत | ____________ | ____________ |
| (२) परमेश्वर | ____________ | ____________ |
| (३) शब्दप्रयोग | ____________ | ____________ |
| (४) शेजारीपाजारी | ____________ | ____________ |
| (५) विजयोन्माद | ____________ | ____________ |
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
रस्त्याने चालताना जाहिरातींचे फलक सध्या पावलोपावली दिसतात.
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
शिक्षण प्रक्रियेत पालक, शिक्षक आणि विद्यार्थी हा आदर्श त्रिकोण असतो.
खालील उदाहरणे अभ्यासा व त्यातील सामासिक शब्द अधोरेखित करा.
कृष्णा हा माझा सहाध्यायी आहे.
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| अ. क्र. | सामासिक शब्द |
विग्रह |
|
(१) |
______ |
निघून गेले आहेत प्राण ज्याचे असा तो |
|
(२) |
नीरज |
________________________ |
|
(३) |
______ |
प्रमाणासह आहे जे ते |
|
(४) |
गोपाल |
________________________ |
|
(५) |
______ |
माशासारखे आहेत डोळे जिचे अशी ती |
|
(६) |
षडानन |
________________________ |
खालील सामासिक शब्दांचा समास ओळखून तक्ता पूर्ण करा.
[यथामती, प्रतिदिन, आईवडील, चारपाच, त्रिभुवन, केरकचरा, भाजीपाला, चहापाणी, आजन्म, गैरशिस्त, विटीदांडू, पापपुण्य, स्त्रीपुरुष]
| द्विगू | अव्ययीभाव समास | वैकल्पिक द्वंद्व समास | इतरेतर द्वंद्व समास | समाहार द्वंद्व समास |
खालील तत्पुरुष समासातील सामासिक शब्दांच्या विग्रहाचा अभ्यास करून त्यांतील विभक्ती ओळखा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | विभक्ती |
| (अ) सभागृह | सभेसाठी गृह | ______ |
| (आ) कलाकुशल | कलेत कुशल | ______ |
| (इ) ग्रंथालय | ग्रंथांचे आलय | ______ |
| (ई) कष्टसाध्य | कष्टाने साध्य | ______ |
| (उ) रोगमुक्त | रोगापासून मुक्त | ______ |
खालील वाक्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्या शब्दाचा विग्रह करा.
आज स्वच्छ सूर्यप्रकाश आहे.
खालील वाक्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्या शब्दाचा विग्रह करा.
सैनिकांच्या देशार्पणाचा आदर करावा.
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्याचा विग्रह करा.
या पुस्तकाचे भाषांतर चांगले झाले आहे - ______
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्याचा विग्रह करा.
आकाशात पांढराशुभ्र ढग तरंगत आहे - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
घनश्याम - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
काव्यामृत - ______
खालील वाक्य वाचा आणि त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
खरेखोटे समजल्याशिवाय अभिप्राय देऊ नये - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
सुंठसाखर - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
कृष्णार्जुन - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
नाकडोळे - ______
योग्य जोड्या लावा.
| सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| 1) भाजीपाला | अ. कर्मधारय समास |
| 2) पुरुषोत्तम | ब. इतरेतर द्वंद्व समास |
| क. समाहार द्वंद्व समास |
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| नरसिंह | ||
| तीनचार |
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| ______ | उत्तम असा पुरुष | ______ |
| बरेवाईट | ______ | ______ |
योग्य पर्याय निवडा:
‘प्रतिक्षण’ या सामासिक शब्दातील समासाचे नाव लिहा.
पुढील तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| ______ | राष्ट्रासाठी अर्पण | ______ |
‘पतिपत्नी’ या सामासिक शब्दातील समास ओळखून लिहा.
| ‘अ’ गट | ‘ब’ गट | |
| 1 | सूर्याचा उदय झाला. | सूर्योदय झाला. |
| 2 | प्रत्येक दिवशी त्याची प्रतिष्ठा वाढत गेली. | दिवसेंदिवस त्याची प्रतिष्ठा वाढत गेली. |
बोलण्याच्या ओघात आपण शब्दातील परस्परसंबंध दाखवणारे विभक्ती प्रत्यय गाळून सुटसुटीत असे जोडशब्द बनवतो. शब्दांच्या अशा एकत्रीकरणाला ‘समास’ असे म्हणतात. शब्दांच्या अशा एकत्रीकरणाने जो जोडशब्द तयार होतो त्याला ‘सामासिक शब्द’ म्हणतात.
समास विग्रह - सामासिक शब्द कोणत्या शब्दांपासून तयार झाला, हे स्पष्ट करण्यासाठी आपण त्याची फोड करताे. या फोड करून दाखवण्याच्या पद्धतीला ‘विग्रह’ म्हणतात. वर ‘ब’ गटात सामासिक शब्द आहेत, तर ‘अ’ गटात विग्रह आहेत.
समास:
योग्य जोड्या लावा:
| क्र. | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| i. | त्रिभुवन | कर्मधारय समास |
| ii. | पुरुषोत्तम | द्विगू समास |
| इतरेतर द्वंद्व समास |
