Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
नागरिकांनी गरजू विद्यार्थ्यांना यथाशक्ती मदत केली.
उत्तर
नागरिकांनी गरजू विद्यार्थ्यांना यथाशक्ती मदत केली.
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
कंसात समासांची नावे दिलेली आहेत. पुढे दिलेल्या सामासिक शब्दांसमोर त्यापैकी योग्य समासाचे नाव लिहा :
चहापाणी - ____________.
कंसात समासांची नावे दिलेली आहेत. पुढे दिलेल्या सामासिक शब्दांसमोर त्यापैकी योग्य समासाचे नाव लिहा :
जलदुर्ग- ____________.
खालील सामासिक शब्दांचा विग्रह करून समास ओळखा.
दरडोई -
खालील सामासिक शब्दांचा विग्रह करून समास ओळखा.
जीवनशैली -
खालील तक्ता पूर्ण करा.
|
क्र. |
सामासिक शब्द |
विग्रह |
समासाचे नाव |
|
(१) |
झुणका भाकर |
|
|
|
(२) |
|
सूर्याचा अस्त |
|
|
(३) |
|
अक्षर असा आनंद |
|
|
(४) |
प्रतिक्षण |
|
|
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
रस्त्याने चालताना जाहिरातींचे फलक सध्या पावलोपावली दिसतात.
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| अ. क्र. | सामासिक शब्द | विग्रह |
| (१) | ______ | जन्मापासून |
| (२) | प्रतिदिन | ______ |
| (३) | ______ | कंठापर्यंत |
| (४) | व्यक्तिगणिक | ______ |
| (५) | ______ | प्रत्येक दारी |
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
मेट्रो रेल्वेचा लोकार्पण सोहळा थाटामाटात पार पडला.
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
सुप्रभाती तलावात नीलकमल उमललेले दिसले.
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून अधोरेखित करा.
शिक्षण प्रक्रियेत पालक, शिक्षक आणि विद्यार्थी हा आदर्श त्रिकोण असतो.
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| अ. क. | सामासिक शब्द |
विग्रह |
|
(१) |
____________ |
पती आणि पत्नी |
|
(२) |
____________ |
____________ |
|
(३) |
गप्पागोष्टी |
____________ |
खालील सामासिक शब्दांचा समास ओळखून तक्ता पूर्ण करा.
[यथामती, प्रतिदिन, आईवडील, चारपाच, त्रिभुवन, केरकचरा, भाजीपाला, चहापाणी, आजन्म, गैरशिस्त, विटीदांडू, पापपुण्य, स्त्रीपुरुष]
| द्विगू | अव्ययीभाव समास | वैकल्पिक द्वंद्व समास | इतरेतर द्वंद्व समास | समाहार द्वंद्व समास |
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्याचा विग्रह करा.
या पुस्तकाचे भाषांतर चांगले झाले आहे - ______
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
असा माणूस त्रिभुवन शोधले तरी सापडायचा नाही - ______
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
शाळेत आता हिंदी सप्ताह चालू आहे - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
आईवडील - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
सुंठसाखर - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
कृष्णार्जुन - ______
खालील वाक्य वाचा आणि त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
बरेवाईट प्रसंग सगळ्यांच्याच जीवनात येतात - ______
खालील वाक्य वाचा व त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
गरिबास कपडालत्ता द्यावा, अन्नपाणी द्यावे - ______ ______
खाली दिलेल्या सामासिक शब्दांचा विग्रह व समासाचे नाव लिहा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| १) इतरेतर द्वंद्व समास | ||
| बहिणभाऊ | ||
| आईवडील | ||
| नाकडोळे | ||
| सुंठसाखर | ||
| कृष्णार्जुन | ||
| विटीदांडू | ||
| कुलूपकिल्ली | ||
| स्त्रीपुरुष | ||
| २) वैकल्पिक द्वंद्व समास | ||
| बरेवाईट | ||
| सत्यासत्य | ||
| चारपाच | ||
| तीनचार | ||
| खरेखोटे | ||
| ३) समाहार द्वंद्व समास | ||
| अंथरूण पांघरूण | ||
| भाजीपाला | ||
| कपडालत्ता | ||
| अन्नपाणी | ||
| पालापाचोळा | ||
| केरकचरा | ||
पुढील विग्रहावरून सामासिक शब्द व समास ओळखा:
| विग्रह | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| नफा किंवा तोटा |
पुढील विग्रहावरून सामासिक शब्द व समास ओळखा:
| विग्रह | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| प्रत्येक घरी |
योग्य जोड्या जुळवा.
| क्र. | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| i. | विटीदांडू | द्विगू |
| ii. | नीलकमल | समाहार द्वंद्व |
| iii. | पंचपाळे | इतरेतर द्वंद्व |
| iv. | भाजीपाला | कर्मधारय |
‘पतिपत्नी’ या सामासिक शब्दातील समास ओळखून लिहा.
| ‘अ’ गट | ‘ब’ गट | |
| 1 | सूर्याचा उदय झाला. | सूर्योदय झाला. |
| 2 | प्रत्येक दिवशी त्याची प्रतिष्ठा वाढत गेली. | दिवसेंदिवस त्याची प्रतिष्ठा वाढत गेली. |
बोलण्याच्या ओघात आपण शब्दातील परस्परसंबंध दाखवणारे विभक्ती प्रत्यय गाळून सुटसुटीत असे जोडशब्द बनवतो. शब्दांच्या अशा एकत्रीकरणाला ‘समास’ असे म्हणतात. शब्दांच्या अशा एकत्रीकरणाने जो जोडशब्द तयार होतो त्याला ‘सामासिक शब्द’ म्हणतात.
समास विग्रह - सामासिक शब्द कोणत्या शब्दांपासून तयार झाला, हे स्पष्ट करण्यासाठी आपण त्याची फोड करताे. या फोड करून दाखवण्याच्या पद्धतीला ‘विग्रह’ म्हणतात. वर ‘ब’ गटात सामासिक शब्द आहेत, तर ‘अ’ गटात विग्रह आहेत.
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह |
| भाजीपाला | ______ |
समास:
योग्य जोड्या लावा:
| क्र. | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| i. | त्रिभुवन | कर्मधारय समास |
| ii. | पुरुषोत्तम | द्विगू समास |
| इतरेतर द्वंद्व समास |
