Question

कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा:

1. चौकटी पूर्ण करा:   (2)

1. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी नाकारलेली गोष्ट - ______
2. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे स्वागत करणारे - ______

तू निघालास तेव्हा काळोखाचं राज्य होतं. सूर्यफुलांनी पाठ फिरविली होती. मळवाटेने जायचे नाकारलेस तेव्हा खाचखळग्यांनी तुझे स्वागत केले. तू झालास परिस्थितीवर स्वार आणि घडविलास नवा इतिहास तू झालास मूक समाजाचा नायक आणि जागा केलास उभा बहिष्कृत भारत. तू फुंकलेस रणशिंग अगाध ज्ञानाच्या बळावर तू तोडल्यास गुलामांच्या पायांतल्या बेड्या आणि केलेस उभे चवदार तळ्याच्या काठावर युद्धात जवानांना उभे करावे तसे. तुझे शब्द जसे की महाकाव्ये तुझ्या पायाजवळ गळून पडावीत तुझा संघर्ष असा की काठ्यांच्या संगिनी व्हाव्यात. तुझ्या डरकाळीने हादरलं आकाश; डचमळली पृथ्वी आणि बघता बघता चवदार तळ्याला आग लागली. आज पन्नास वर्षांनी अनुभवतोय सूर्यफुले तुझा ध्यास घेतायत बिगूल प्रतीक्षा करतोय चवदार तळ्याचं पाणी, तेही आता थंड झालंय.

2. आकृतिबंध पूर्ण करा:    (2)

3. खालील पद्यपंक्तींचा सरळ अर्थ तुमच्या शब्दांत लिहा:   (2)

तू झालास परिस्थितीवर स्वार
आणि घडविलास नवा इतिहास

4. काव्यसौंदर्यः   (2)

'आज पन्नास वर्षांनी अनुभवतोय
सूर्यफुले तुझा ध्यास घेतायत
बिगूल प्रतीक्षा करतोय
चवदार तळ्याचं पाणी, तेही आता थंड झालंय.'

या ओळींतील विचारसौदर्य स्पष्ट करा.

Answer 1

1. चौकटी पूर्ण करा:   (2)

1. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी नाकारलेली गोष्ट - मळवाट
2. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे स्वागत करणारे - खाचखळगे

2. 

3. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी अवघड आणि कठीण परिस्थितींवर मात करून विजय मिळवला आणि एक नवीन इतिहास निर्माण केला. समाजातील अन्याय आणि भेदभावाविरुद्ध त्यांनी लढा दिला आणि समाजात सकारात्मक बदल घडवून आणला. त्यांच्या कृतींमुळे नवीन समाजिक क्रांतीची निर्मिती झाली.

4. कवी ज. वि. पवार यांनी महाड येथील चवदार तळ्याच्या सत्याग्रहाला पन्नास वर्षे पूर्ण झाल्याच्या निमित्ताने डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा गौरव म्हणून ही कविता लिहिली आहे. या कवितेतून रूढ धार्मिक आणि सामाजिक बंधनांना झुगारून, नव्या समाजाचा पाया रचणाऱ्या कर्तृत्ववान नेत्याला आदरपूर्वक अभिवादन केले आहे.
चवदार तळ्याच्या घटनेला पन्नास वर्षे झाली असली तरी आजची तरुण पिढी डॉ. आंबेडकरांसारख्या खंबीर नेतृत्वाची वाट पाहत आहे. त्यांनी पुन्हा यावे आणि संघर्ष पुन्हा जोमाने सुरू व्हावा अशी तीव्र इच्छा या पिढीच्या मनात आहे. ही पिढी मानवतेच्या या लढ्यासाठी सज्ज आहे, पण त्यांना आंबेडकरांसारख्या नेतृत्वाची गरज आहे. चवदार तळ्याच्या सत्याग्रहावेळी उफाळलेली जनतेची चळवळ आता शमली आहे, परंतु लढ्यासाठी तयार होऊन आपल्या नेत्याची प्रतीक्षा करत आहे. या कवितेतून डॉ. आंबेडकरांसारख्या महामानवाच्या पुनरागमनाची आणि त्यांच्या नेतृत्वाखाली पुन्हा संघर्ष उभा करण्याची आस व्यक्त होते.