Question

फरक स्पष्ट करा.

प्राकृतिक प्रदेश व राजकीय प्रदेश

Answer 1

प्राकृतिक प्रदेश	राजकीय प्रदेश
(i) भौतिक प्रदेश म्हणजे नैसर्गिक सीमांनी विभागलेले जमिनीचे क्षेत्र.	(i) राजकीय प्रदेश सार्वभौम राज्ये, प्रशासकीय प्रदेश, प्रांत, राज्ये, वसाहत इत्यादी राजकीय एककांवर आधारित असतात.
(ii) उदाहरणार्थ, पूर्वेला ॲपेलेशियन पर्वत आणि पश्चिमेला रॉकी पर्वतांच्या सीमा असलेले अमेरिकेचे अंतर्गत मैदान.	(ii) उदाहरणार्थ, अमेरिका, महाराष्ट्र राज्य इ.
(iii) भौतिक प्रदेश हे नैसर्गिक प्रदेश आहेत.	(iii) राजकीय प्रदेश हे मानवनिर्मित प्रदेश आहेत.
(iv) भौतिक प्रदेश हे जवळजवळ अपरिवर्तित राहणारे प्रदेश आहेत.	(iv) राजकीय प्रदेश हे कायमस्वरूपी प्रदेश नसतात.

Answer 2

	प्राकृतिक प्रदेश	राजकीय प्रदेश
(१)	प्राकृतिक घटकांच्या आधारे ठरवलेल्या प्रदेशांना प्राकृतिक प्रदेश म्हणतात.	मानवी घटकांच्या आधारे ठरवलेल्या प्रदेशांना राजकीय प्रदेश म्हणतात.
(२)	उंची, भूरूपे, हवामान, मृदा, वने, पर्जन्य अशा विविध घटकांच्या आधारे हे प्रदेश ठरवले जातात.	दरडोई उत्पादन, दारिद्र्यरेषेखालील लोक अशा आर्थिक घटकांच्या आधारे किंवा निरक्षरता, शिक्षणाचा दर्जा या सामाजिक घटकांच्या आधारे किंवा भाषा-संस्कृती, वंश या सांस्कृतिक घटकांच्या आधारे हे प्रदेश ठरवले जातात.
(३)	प्राकृतिक घटकांच्या आधारे ठरवलेल्या प्रदेशांच्या सीमारेषा निश्चित करणे तुलनेने सोपे असते.	मानवी घटकांच्या आधारे ठरवलेल्या प्रदेशांच्या सीमारेषा निश्चित करणे तुलनेने कठीण असते.
(४)	साधनसंपत्तीचे नियोजन, त्यांचा वापर, प्रादेशिक समतोलता साधणे यासाठी प्राकृतिक प्रदेश जास्त उपयुक्त ठरतात.	प्रशासन, राज्यव्यवस्था, कायदा आणि सुव्यवस्था यादृष्टीने मानवी घटकांच्या आधारे ठरवलेले प्रदेश जास्त उपयुक्त ठरतात.