HSC Arts (Marathi Medium)
Academic Year: 2023-2024
Date & Time: 15th March 2024, 3:00 pm
Duration: 3h
Advertisements
सूचना:
- सर्व प्रश्‍न सोडविणे आवश्यक आहे.
- प्रश्नांची उत्तरे लिहिताना आवश्यक तेथे योग्य आकृत्या/आलेख काढावेत.
- रंगीत पेन्सिलचा वापर करण्यास परवानगी आहे.
- नकाशा स्टेन्सिलचा वापर करण्यास परवानगी आहे.
- उजवीकडील अंक पूर्ण गुण दर्शवितात.
- नकाशा पुरवणी मूळ उत्तरपत्रिकेस जोडावी.
साखळी पूर्ण करून उत्तर पुन्हा लिहा.
| अ.नं | ‘अ’ | ‘ब’ | ‘क’ |
| 1. | ग्राहकोपयोगी वस्तू | (i) अटलांटिक महासागर | (अ) औषधी उत्पादन |
| 2. | पनामा कालवा | (ii) सुपीक प्रदेश | (ब) परिस्थितीकीय संतुलन |
| 3. | मैदाने | (iii) थेट वापरासाठी तयार | (क) शेती व्यवसाय विकास |
| 4. | अन्नसाखळी | (iv) अल्पकालीन | (ड) पॅसिफिक महासागर |
| 5. | स्थलांतर | (v) परिसंस्था | (इ) अरबी समुद्र |
| (vi) हिंदी महासागर | (फ) दीर्घकालीन |
Chapter: [0.06] तृतीयक आर्थिक क्रिया
ग्रामीण भागातील भूमी उपयोजन हे नागरी भागातील भूमी उपयोजनापेक्षा वेगळे असते.
बरोबर
चूक
Chapter: [0.03] मानवी वस्ती आणि भूमी उपयोजन
विस्तृत व्यापारी धान्य शेतीचा आकार लहान असतो.
बरोबर
चूक
Chapter: [0.04] प्राथमिक आर्थिक क्रिया
लोहपोलाद उद्योग खनिजांवर आधारित असतात.
बरोबर
चूक
Chapter: [0.05] द्वितीयक आर्थिक क्रिया
द्‌विराष्‍ट्रीय आणि बहुराष्ट्रीय व्यापार हा आंतरराष्ट्रीय व्यापाराचा प्रमुख प्रकार आहे.
बरोबर
चूक
Chapter: [0.06] तृतीयक आर्थिक क्रिया
अलीकडे नकाशे G.I.S. च्या प्रणालीच्या आधारे तयार करतात.
बरोबर
चूक
Chapter: [0.08] भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती
स्थलांतराचे कारण:
नैसर्गिक आपत्ती
अंतर्गत स्थलांतर
बाह्य स्थलांतर
ऐच्छिक स्थलांतर
Chapter: [0.02] लोकसंख्या - भाग २
व्यापारी तत्त्वावरील लाकूडतोड
समशीतोष्ण सूचीपर्णी वने
समशीतोष्ण पानझडी वने
उष्ण कटिबंधीय पानझडी वने
विषुववृत्तीय सदाहरित वने
Chapter: [0.04] प्राथमिक आर्थिक क्रिया
कृषीवर आधारित उद्योग ओळखा.
लोहपोलाद उद्योग
साखर उद्योग
रसायन उद्योग
सिमेंट उद्योग
Chapter: [0.05] द्वितीयक आर्थिक क्रिया
कार्यात्मक प्रदेश:
युरोप
दूरदर्शन प्रसारण केंद्राचे क्षेत्र
पश्‍चिम बंगाल
अमेझॉन नदी खोरे
Chapter: [0.07] प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास
ज्यामध्ये १७ खंडाचा समावेश आहे, असा भूगोल विषयाच्या माहितीचा ज्ञानकोश:
जिऑग्राफिका
जिऑग्राफी
गेस-पिरिऑड्स
कॉसमॉस
Chapter: [0.08] भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती
अक्षांशांशी थेट संबंध नसलेला प्राथमिक व्यवसाय ______.
लाकूडतोड
मासेमारी
खाणकाम
शेती
Chapter: [0.04] प्राथमिक आर्थिक क्रिया
पुढील चुकीचा घटक ओळखा.
खनिजावर आधारित उद्योग -
पेट्रोकेमिकल्स
लोहपोलाद उद्योग
लोकरीचे कापड निर्मिती उद्योग
ॲल्युमिनिअम उद्योग
Chapter: [0.05] द्वितीयक आर्थिक क्रिया
Advertisements
पुढील चुकीचा घटक ओळखा.
प्रदेशाची वैशिष्ट्ये -
स्थान
भौगोलिक विस्तार
राजकीय पक्ष
सीमा
Chapter: [0.07] प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास
पुढील चुकीचा घटक ओळखा.
भूगोल अभ्यासकाची कौशल्ये -
विदा संकलन
वनसंवर्धन
अहवाल लेखन आणि निष्कर्ष सादरीकरण
नकाशा काढणे
Chapter: [0.08] भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती
पुढील चुकीचा घटक ओळखा.
प्राकृतिक भूगोलाच्या शाखा -
भूशास्त्र
मृदाशास्त्र
हवामानशास्त्र
लोकसंख्या भूगोल
Chapter: [0.08] भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती
लोकसंख्या वितरण असमान असते.
Chapter: [0.01] लोकसंख्या - भाग १
खालील विधानाचे भौगोलिक कारणे लिहा.
लोकसंख्येतील साक्षरतेचे प्रमाण हे देशाच्या आर्थिक व सामाजिक विकासाचे द्योतक असते.
Chapter: [0.02] लोकसंख्या - भाग २
कॅनडामध्ये लाकूडतोडीच्या व्यवसायाचा विकास झाला आहे.
Chapter: [0.04] प्राथमिक आर्थिक क्रिया
दक्षिण अमेरिकेतील उद्योगांच्या विकासाला अवरोध ठरणारे घटक कोणते?
Chapter: [0.05] द्वितीयक आर्थिक क्रिया
तृतीयक आर्थिक क्रियांमध्ये सेवा आणि विनिमय यांचा समावेश होतो.
Chapter: [0.06] तृतीयक आर्थिक क्रिया
प्रादेशिक विकास हा प्राकृतिक रचनेवर अवलंबून असतो.
Chapter: [0.07] प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास
फरक स्पष्ट करा.
देणारा प्रदेश आणि घेणारा प्रदेश
Chapter: [0.02] लोकसंख्या - भाग २
फरक लिहा.
केंद्रित वस्ती आणि विखुरलेली वस्ती.
Chapter: [0.03] मानवी वस्ती आणि भूमी उपयोजन
फरक सांगा.
खाणकाम आणि मासेमारी.
Chapter: [0.04] प्राथमिक आर्थिक क्रिया
फरक स्पष्ट करा.
जलवाहतूक व हवाई वाहतूक.
Chapter: [0.06] तृतीयक आर्थिक क्रिया
फरक स्पष्ट करा.
प्राकृतिक प्रदेश व राजकीय प्रदेश
Chapter: [0.07] प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास
Advertisements
दिलेल्या जगाच्या नकाशात पुढील माहिती भरा:
- ऑस्ट्रेलियातील जास्त लोकसंख्येचा प्रदेश
- भारतातील सर्वाधिक लिंग-गुणोत्तर असलेले राज्य
- डॉगर बँक मत्स्थक्षेत्र
- दक्षिण आफ्रिकेतील एक औद्योगिक प्रदेश - किंबर्ले
- पंचमहासरोबराजबळील औद्योगिक प्रदेश
- सागरी बाहतुकीत क्रांतिकारक बदल करणारा सुएझ कालवा
- भारतातील एक आंतरराष्ट्रीय विमानतळ - मुंबई
- पनामा सामुद्रधुनी
Chapter: [0.07] प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास
दिलेल्या आलेखाचे वाचन करून त्यावरील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.
- कोणत्या देशाचा स्त्री प्रौढ साक्षरता दर खूप कमी आहे?
- दिलेल्या तीन प्रदेशात प्रौढ साक्षरता दरात पुरुषांची टक्केवारी अधिक असण्याचे कारण काय असावे?
- २०१६ मधील सहारा बाळवंटी प्रदेशातील स्त्री-पुरुष साक्षरता दरातील टक्केवारी कमी असण्याचे कारण म्हणजे स्त्री शिक्षणाला अनुत्तम प्राधान्य आणि सामाजिक-आर्थिक अडचणी.
- आलेखातील स्त्री प्रौढ साक्षरता दराविषयी स्वमत लिहा.
- आलेखातील कोणता देश सामाजिक दृष्ट्या प्रगत असेल?
Chapter: [0.02] लोकसंख्या - भाग २
संक्षिप्त टिपा लिहा.
नागरी वस्त्यांचे कार्याधारित प्रकार
Chapter: [0.03] मानवी वस्ती आणि भूमी उपयोजन
टिप लिहा.
स्थानमुक्त उदयोग
Chapter: [0.05] द्वितीयक आर्थिक क्रिया
टिप लिहा.
व्यापारातील वाहतुकीची भूमिका
Chapter: [0.06] तृतीयक आर्थिक क्रिया
टिप लिहा.
प्रादेशिक असंतुलन कमी करण्याचे धोरण.
Chapter: [0.07] प्रदेश आणि प्रादेशिक विकास
टिप लिहा.
भूगोलातील आधुनिक कल.
Chapter: [0.08] भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती
खालील उताऱ्याचे वाचन करून प्रश्नांची उत्तरे लिहा:
|
सर्वांच्या ठिकाणी सामान्यपणे अस्तित्वात असणारी व सहजपणे सर्वांच्या बाबतीत कार्यकारी करता येण्यासारखी प्रेरणा, ही आर्थिक प्रेरणा होय. उत्पादनाच्या क्षेत्रात या प्रेरणेस चालना देण्यासाठी आर्थिक प्रोत्साहनांचा वापर करण्यात येतो. श्रमिक आणि भांडवलदार यांनी अधिक उत्साहाने काम करावे आणि उत्पादनवाढ व्हावी, या उद्देशाने ही प्रोत्साहने दिली जातात. आर्थिक प्रोत्साहनांखेरीज सत्तेची लालसा, नावलौकिकाची इच्छा, विशुद्ध सेवाभाव, देशभक्ती, यासारख्या प्रेरणांनीही मनुष्य उत्साहाने कामास लागू शकतो. किंबहुना प्रत्येकाच्या कार्य करण्याच्या वृत्तीमध्ये अशा सर्व प्रेरणांची कमी-अधिक सरमिसळ असते. असे असले तरी आर्थिक प्रेरणा ही महत्त्वाची प्रेरणा होय. आर्थिक प्रोत्साहनाचे विविध प्रकार असू शकतात: नियुक्त काम ठरलेल्या वेळेपेक्षा आधी पूर्ण केले, तर त्यासाठी विशेष मोबदला (बोनस) देण्यात येतो. त्याचा तपशील त्या त्या कामाच्या संदर्भात कामाच्या स्वरूपाप्रमाणे ठरविता येतो. उत्पादनाचा दर्जा कायम राखून, किमान अपेक्षित उत्पादनापेक्षा अधिक उत्पादन करून दाखविले, तर त्या अधिक उत्पादनासाठीही नेहमीच्या मोबदल्याहून अधिक असा विशेष दराने मोबदला दिला जातो. ज्यावेळी मजुरांमध्ये असंतोष निर्माण न होऊ देता उत्पादनवाढीसाठी निकराने प्रयत्न करावयाचा असतो, त्यावेळी या विशेष मोबदल्याच्या अपेक्षेने मजूर उत्साहाने कार्य करू शकतात. चांगल्या कामाला उत्तेजन दिली जाणारी बढती देखील सामान्यपणे वापरले जाणारे एक आर्थिक प्रोत्साहनच आहे. |
- आर्थिक प्रेरणा म्हणजे काय?
- भांडवलदराचा उत्पादन वाढीसाठी कोणता उद्देश असतो?
- विशेष मोबदला (बोनस) का देण्यात येतो?
- द्वितीयक आर्थिक क्रियेतील कुशल आणि अकुशल कामगारात तुलना करा.
Chapter: [0.05] द्वितीयक आर्थिक क्रिया
आकृती काढून नावे द्या.
अविकसित देशाचा लोकसंख्येचा मनोरा.
Chapter: [0.02] लोकसंख्या - भाग २
सुबक आकृत्या काढून नावे दया.
रेषीय वस्ती
Chapter: [0.03] मानवी वस्ती आणि भूमी उपयोजन
भूगोलाच्या अभ्यासासाठी लागणारे कौशल्य
Chapter: [0.08] भूगोल : स्वरूप व व्याप्ती
लोकसंख्येच्या वितरणावर परिणाम करणारे मानवी घटक स्पष्ट करा.
Chapter: [0.01] लोकसंख्या - भाग १
सखोल उदरनिर्वाह शेतीबद्दल माहिती लिहा.
Chapter: [0.04] प्राथमिक आर्थिक क्रिया
Other Solutions
Submit Question Paper
Help us maintain new question papers on Shaalaa.com, so we can continue to help studentsonly jpg, png and pdf files
Maharashtra State Board previous year question papers 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Geography [भूगोल] with solutions 2023 - 2024
Previous year Question paper for Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] -2024 is solved by experts. Solved question papers gives you the chance to check yourself after your mock test.
By referring the question paper Solutions for Geography [भूगोल], you can scale your preparation level and work on your weak areas. It will also help the candidates in developing the time-management skills. Practice makes perfect, and there is no better way to practice than to attempt previous year question paper solutions of Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी].
How Maharashtra State Board 12th Standard Board Exam [इयत्ता १२ वी] Question Paper solutions Help Students ?
• Question paper solutions for Geography [भूगोल] will helps students to prepare for exam.
• Question paper with answer will boost students confidence in exam time and also give you an idea About the important questions and topics to be prepared for the board exam.
• For finding solution of question papers no need to refer so multiple sources like textbook or guides.
