Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| अ. क्र. | सामासिक शब्द |
विग्रह |
|
(१) |
______ |
निघून गेले आहेत प्राण ज्याचे असा तो |
|
(२) |
नीरज |
________________________ |
|
(३) |
______ |
प्रमाणासह आहे जे ते |
|
(४) |
गोपाल |
________________________ |
|
(५) |
______ |
माशासारखे आहेत डोळे जिचे अशी ती |
|
(६) |
षडानन |
________________________ |
उत्तर
| अ. क्र. | सामासिक शब्द |
विग्रह |
|
(१) |
निष्प्राण |
निघून गेले आहेत प्राण ज्याचे असा तो |
|
(२) |
नीरज |
निघून गेला आहे ज्यातून रस असे ते |
|
(३) |
सप्रमाण |
प्रमाणासह आहे जे ते |
|
(४) |
गोपाल |
जो गाई पालन करतो असा तो |
|
(५) |
मीनाक्षी |
माशासारखे आहेत डोळे जिचे अशी ती |
|
(६) |
षडानन |
सहा आनन (मुखे) आहेत, ज्याला असा तो. |
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
खालील सामासिक शब्दांचा विग्रह करून समास ओळखा.
ताणतणाव -
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| क्र. | सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| (१) | बावीसतेवीस | ||
| (२) | ठायीठायी | ||
| (३) | शब्दकोश | ||
| (४) | यथोचित |
खालील वाक्यांतील सामासिक शब्द ओळखून दिलेला तक्ता पूर्ण करा.
(१) सूर्याच्या सोनेरी किरणांनी दशदिशा उजळून निघाल्यात.
(२) नवरात्रात ठिकठिकाणी गरबा नृत्याचे कार्यक्रम चालतात.
(३) सुरेखाला वन्यजीव सप्ताहानिमित्त झालेल्या वक्तृत्व स्पर्धेत प्रथम क्रमांक प्राप्त झाला.
| अ. क्र. | सामासिक शब्द |
विग्रह |
|
(१) |
____________ |
दहा दिशांचा समूह |
|
(२) |
नवरात्र |
____________ |
|
(३) |
____________ |
सात आहांचा (दिवसांचा समूह) |
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्याचा विग्रह करा.
तलावातील नीलकमल किती शोभून दिसते आहे!
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा व त्याचा विग्रह करा.
या पुस्तकाचे भाषांतर चांगले झाले आहे - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
रक्तचंदन - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
घनश्याम - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
पुरुषोत्तम - ______
खालील वाक्य वाचून त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
नेत्रांच्या पंचारतींनी सैनिकांना ओवाळावे - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
बारभाई - ______
खालील वाक्य वाचा आणि त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
ती दोघे बहीणभाऊ आहेत - ______
खालील वाक्य वाचा आणि त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
खरेखोटे समजल्याशिवाय अभिप्राय देऊ नये - ______
खालील वाक्य वाचा आणि त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
कष्टाची मीठभाकर आयत्या पक्वानापेक्षा गोड लागते - ______
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
सुंठसाखर - ______
खालील वाक्य वाचा आणि त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
सभेला चारपाच माणसेच उपस्थित होती - ______
खालील वाक्य वाचा व त्यातील सामासिक शब्द ओळखा.
गरिबास कपडालत्ता द्यावा, अन्नपाणी द्यावे - ______ ______
तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| पालापाचोळा | ______ | ______ |
| केरकचरा | ______ | ______ |
| तीनचार | ______ | ______ |
| खरेखोटे | ______ | ______ |
| कुलूपकिल्ली | ______ | ______ |
| स्त्रीपुरुष | ______ | ______ |
खाली दिलेल्या सामासिक शब्दांचा विग्रह व समासाचे नाव लिहा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| पंचारती | ||
| त्रिभुवन | ||
| नवरात्र | ||
| सप्ताह | ||
| अष्टाध्यायी | ||
| पंचपाळे | ||
| द्विदल | ||
| बारभाई | ||
| त्रैलोक्य |
योग्य जोड्या लावा.
| सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| 1) भाजीपाला | अ. कर्मधारय समास |
| 2) पुरुषोत्तम | ब. इतरेतर द्वंद्व समास |
| क. समाहार द्वंद्व समास |
खालील तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| ______ | उत्तम असा पुरुष | ______ |
| बरेवाईट | ______ | ______ |
पुढील विग्रहावरून सामासिक शब्द व समास ओळखा:
| विग्रह | सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| नफा किंवा तोटा |
‘दशदिशा’ या सामासिक शब्दातील समासाचे नाव लिहा.
पुढील सामासिक शब्दांचा विग्रह करून समासाचे नाव लिहा.
विनाकारण
पुढील सामासिक शब्दांसमोर समासाचे नाव लिहा.
सद्गुरू
पुढील सामासिक शब्दांसमोर समासाचे नाव लिहा.
सुईदोरा
पुढील तक्ता पूर्ण करा.
| सामासिक शब्द | विग्रह | समासाचे नाव |
| यथायोग्य | ______ | ______ |
योग्य जोड्या लावा.
| सामासिक शब्द | समासाचे नाव |
| (i) भाजीपाला | द्विगू समास |
| (ii) कमलनयन | समाहार द्वंद्व समास |
| कर्मधारय समास |
| ‘अ’ गट | ‘ब’ गट | |
| 1 | सूर्याचा उदय झाला. | सूर्योदय झाला. |
| 2 | प्रत्येक दिवशी त्याची प्रतिष्ठा वाढत गेली. | दिवसेंदिवस त्याची प्रतिष्ठा वाढत गेली. |
बोलण्याच्या ओघात आपण शब्दातील परस्परसंबंध दाखवणारे विभक्ती प्रत्यय गाळून सुटसुटीत असे जोडशब्द बनवतो. शब्दांच्या अशा एकत्रीकरणाला ‘समास’ असे म्हणतात. शब्दांच्या अशा एकत्रीकरणाने जो जोडशब्द तयार होतो त्याला ‘सामासिक शब्द’ म्हणतात.
समास विग्रह - सामासिक शब्द कोणत्या शब्दांपासून तयार झाला, हे स्पष्ट करण्यासाठी आपण त्याची फोड करताे. या फोड करून दाखवण्याच्या पद्धतीला ‘विग्रह’ म्हणतात. वर ‘ब’ गटात सामासिक शब्द आहेत, तर ‘अ’ गटात विग्रह आहेत.
