Advertisements
Advertisements
प्रश्न
खाली दिलेले उदाहरण वाचा. त्यातील भाव समजून घ्या व त्यातील रसाचे नाव लिहा.
‘‘असावा सुंदर चॉकलेटचा बंगला
चॉकलेटच्या बंगल्याला टॉफीचं दार
पेपरमिंटच्या अंगणात फुलं लाल लाल’’
उत्तर
अद्‌भुत रस
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
खालील वाक्प्रचारांचा अर्थ लिहून वाक्यांत उपयोग करा.
कडेलोट होणे -
खालील ओळीमधील उपमेय, उपमान, साधर्म्यदर्शक शब्द व साधर्म्यदर्शक गुण ओळखा व अलंकाराचे नाव द्या.
तारांगणही स्पष्ट बिंबले
स्नाना जणुं हे मुनि अवतरले।
खालील सामासिक शब्दाचा विग्रह करा.
आमरण-
जोड्या जुळवा.
| ‘अ’ गट | ‘ब’ गट |
| (१) आतुर होणे. | (अ) खूप आनंद होणे. |
| (२) हिरमोड होणे. | (आ) प्रेम करणे. |
| (३) उकळ्या फुटणे. | (इ) उत्सुक होणे. |
| (४) पालवी फुटणे. | (ई) नाराज होणे. |
| (५) मायेची पाखर घालणे. | (उ) नवीन उत्साह निर्माण होणे. |
गटात न बसणारा शब्द ओळखा व लिहा. तो शब्द गटात का बसत नाही ते सांगा.
कवितेतील यमक जुळणाऱ्या शब्दाच्या जोड्या शोधून लिहा.
व्हावे-
खालील शब्दासाठी शेवट समान असणारा कवितेतील शब्द लिहा.
माय -
खालील दिलेले शब्द योग्य ठिकाणी भरून वाक्य पूर्ण करा.
शेतकऱ्याला भारताचा ______ म्हणतात.
चित्राच्या जागी योग्य शब्दाचा वापर करून खालील म्हणी पूर्ण करा.
पाण्यात राहून 
वैर करू नये.
खाली दिलेल्या चौकोनातील चित्रासंबंधी काही शब्द दिलेले आहेत, त्या शब्दांचा उपयोग करून वाक्ये तयार करा.
खालील शब्दाचे समानार्थी शब्द "मुक्या प्राण्यांची कैफियत" या पाठातून शोधून लिहा.
जल -
खालील शब्दाचा वाक्यात उपयोग करा.
शाबासकी -
खालील संवादातील उभयान्वयी अव्यये अधोरेखित करा.
| आई: | आपल्याकडे पाहुणे येणार आहेत, म्हणून आपण पुरणपोळी करूया. |
| अंकुश: | आई, तू बटाट्याची भाजी अन् पुऱ्या कर म्हणजे मी तुला मदत करू शकेन, शिवाय स्वयंपाकही लवकर होईल. जर पाहुणे लवकर आले, तर त्यांना वेळेवर जेवायला मिळेल; पण पाहुण्यांना आवडेल ना आपण केलेला स्वयंपाक? |
खाली दिलेल्या शब्दाचे पहिले अक्षर बदलून कंसात दिलेल्या अर्थाचा शब्द बनवा.
उदा., खजूर (कामगार) - मजूर
कडक (रस्ता) - ......
खालील उदाहरणे वाचा व अभ्यासा.
- मुलांनी आईवडिलांची आज्ञा पाळावी.
- आई गावाहून चार पाच दिवसांत परत येईल.
- दूरच्या प्रवासात सोबत अंथरूण पांघरूण घ्यावे.
(१) अधोरेखित शब्दांत किती पदे आहेत?
(२) दोन्ही पदे महत्त्वाची वाटतात काय?
दोन्ही पदे महत्त्वाची - द्‌वंद्‌व समास वैशिष्ट्ये - समासाचा विग्रह आणि, व, अथवा, किंवा या समुच्चयबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी नाहीतर वा, किंवा, अथवा या विकल्पबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करतात.
| (१) इतरेतर द्‌वंद्‌व | (२) वैकल्पिक द्‌वंद्‌व | (३) समाहार द्‌वंद्‌व |
| दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह - आणि, व या समुच्च्यबोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. विग्रह वा, किंवा, अथवा अशा विकल्प बोधक उभयान्वयी अव्ययांनी करावा. |
दोन्ही पदे महत्त्वाची. दोन्ही पदांसोबत त्याच प्रकारच्या इतर पदांचा समावेश (समाहार) गृहीत धरलेला असतो. |
| उदा., कृष्णार्जुन कृष्ण आणि अर्जुन |
उदा., खरेखोटे खरे किंवा खोटे |
उदा., भाजीपाला भाजी व इतर गोष्टी |
खालील उदाहरण अभ्यासा व तक्ता पूर्ण करा.
तू माउलीहून मयाळ। चंद्राहूनि शीतल।
पाणियाहूनि पातळ। कल्लोळ प्रेमाचा।।
| उपमेय | उपमान | समान गुण |
| तू (परमेश्वर/गुरू) | ||
| चंद्र | ||
| पातळपणा |
खाली दिलेल्या शब्दाचा उपसर्ग बदलून विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
दुश्चिन्ह ×
पर्यायी वाक्प्रचारांचा खाली दिलेल्या वाक्यात योग्य उपयोग करा.
दिव्यांग मुलांची प्रदर्शनातील चित्रे पाहून प्रमुख पाहुणे थक्क झाले.
खालील शब्दाच्या अर्थातील फरक समजून घ्या व त्याचा स्वतंत्र वाक्यात उपयोग करा.
आव्हान-आवाहन
अधोरेखित केलेल्या अर्थाचा वाक्प्रचार पाठातून शोधून लिहा.
शेतीत खूप कष्ट केल्यामुळे यावर्षी रामरावांच्या कष्टाला चांगले फळ मिळाले.
