Advertisements
Advertisements
Question
पद्याच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा. गुण (०८)
आकलन कृती
१. जोड्या जुळवा. (०२)
| क्र. | 'अ' | 'ब' |
| १. | सुदर्शन चक्र | शुभंकर |
| २. | मंत्र | शक्ती |
| ३. | नौबत | चैतन्य |
| ४. | हस्त | श्रमशक्ती |
|
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।। फुलामुलांतून हसतो श्रावण मातीचे हो मंगल तनमन चैतन्याचे फिरे सुदर्शन शेतामधुनी पिकवू मोती, धन हे अपरंपार।। या हातांनी यंत्र डोलते श्रमशक्तीचे मंत्र बोलते उद्योगाचे चक्र चालते आभाळावर उत्क्रांतीचा घुमवू या ललकार।। हजार आम्ही एकी बळकट सर्वांचे हो एकच मनगट शक्तीचीही झडते नौबत घराघरांतून जन्म घेतसे तेज नवा अवतार।। या विश्वाची विभव संपदा जपू वाढवू आम्ही लाखदा हस्त शुभंकर हवा एकदा भविष्य उज्ज्वल या देशाचे करूया जयजयकार।। |
२. एका वाक्यात उत्तरे लिहा. (०२)
१. कोणाचे स्वप्न साकार करायचे आहे?
२. शेतातील धान्याला कशाची उपमा दिली आहे?
३. कवितेत आलेल्या खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. मंगल -
२. तन -
३. ललकार -
४. विभव -
४. खालील पंक्तींमधून सूचित होणारा अर्थ लिहा. (०२)
या विश्वाची विभव संपदा
जपू वाढवू आम्ही लाखदा
भविष्य उज्ज्वल या देशाचे करूया जयजयकार।।
Solution
१.
| क्र. | 'अ' | 'ब' |
| १. | सुदर्शन चक्र | चैतन्य |
| २. | मंत्र | श्रमशक्ती |
| ३. | नौबत | शक्ती |
| ४. | हस्त | शुभंकर |
२.
१. नव्या पिढीचे स्वप्न साकार करायचे आहे.
२. शेतातील धान्याला मोत्यांची उपमा दिली आहे.
३.
१. पवित्र, शुभ
२. शरीर, काया
३. पुकारा
४. ऐश्वर्य, संपत्ती
४. 'स्वप्न करू साकार' या कवितेत कवी किशोर पाठक यांनी देशाच्या उज्ज्वल भविष्याचे स्वप्न चित्रित केले आहे. प्रस्तुत कवितेद्वारे कृषिसंस्कृती, श्रमप्रतिष्ठा, एकतेचे सामर्थ्य या मूल्यांचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे.
या जगात सर्वत्र ऐश्वर्य, वैभव नांदत आहे. त्या ऐश्वर्याचे, संपदेचे आम्ही रक्षण करू, संवर्धन करू, लाखपटीने हे वैभव आम्ही वाढवू, असा आशय वरील काव्यपंक्तींतून व्यक्त होतो. आपल्या कर्तृत्वाने जगाचे वैभव वाढवण्याची स्फूर्ती या पंक्तींमधून कवी देत आहे. या पंक्ती प्रेरणादायी, सकारात्मक व आत्मविश्वासपूर्ण अशा आहेत.
APPEARS IN
RELATED QUESTIONS
खालील शब्दसमूहातील संकल्पना स्पष्ट करा.
श्रमशक्तीचे मंत्र-
खालील शब्दसमूहातील संकल्पना स्पष्ट करा.
हस्त शुभंकर -
खालील शब्दसमूहातील संकल्पना स्पष्ट करा.
आभाळावर उत्क्रांतीचा घुमवू या ललकार-
खालील काव्यपंक्तींचे रसग्रहण करा.
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार
नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।।
या कवितेत कवीने बघितलेले स्वप्न तुमच्या शब्दांत लिहा.
कवितेत व्यक्त झालेला एकात्मतेचा विचार स्पष्ट करा.
खालील पंक्तीमधून सूचित होणारा अर्थ लिहा.
शेतामधुनी पिकवू मोती, धन हे अपरंपार।।
कवितेसंबंधी खाली दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा. गुण (०८)
|
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।। फुलामुलांतून हसतो श्रावण मातीचे हो मंगल तनमन चैतन्याचे फिरे सुदर्शन शेतामधुनी पिकवू मोती, धन हे अपरंपार।। या हातांनी यंत्र डोलते श्रमशक्तीचे मंत्र बोलते उद्योगाचे चक्र चालते आभाळावर उत्क्रांतीचा घुमवू या ललकार।। हजार आम्ही एकी बळकट सर्वांचे हो एकच मनगट शक्तीचीही झडते नौबत घराघरांतून जन्म घेतसे तेज नवा अवतार।। या विश्वाची विभव संपदा जपू वाढवू आम्ही लाखदा हस्त शुभंकर हवा एकदा भविष्य उज्ज्वल या देशाचे करूया जयजयकार।। |
१. प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री- (०१)
२. प्रस्तुत कवितेचा विषय- (०१)
३. दिलेल्या ओळींचा सरळ अर्थ लिहा. (०२)
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार
नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार।।
४. प्रस्तुत कवितेतून मिळणारा संदेश- (०२)
५. प्रस्तुत कविता आवडण्याची वा न आवडण्याची कारणे- (०२)
६. प्रस्तुत कवितेतील दिलेल्या शब्दांचा अर्थ लिहा. (०२)
१. चैतन्य
२. श्रम
३. उद्योग
४. उत्क्रांती
खालील दोन कवितांपैकी कोणत्याही एका कवितेसंबंधी दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
| मुददे | 'अंकिला मी दास तुझा' किंवा 'स्वप्न करू साकार' | |
| 1. प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री | ||
| 2. प्रस्तुत कवितेचा विषय | ||
| 3. प्रस्तुत ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. | 'अग्निमाजि पडे बाळू । माता धांवें कनवाळू।।' | 'हजार आम्ही एकी बळकट सर्वांचे हो एकच मनगट।।' |
| 4. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | ||
| 5. प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ लिहा. | i. काज - ii. सवें - iii. पाडस - iv. धेनू - |
i. विभव - ii. मंगल - iii. श्रम - iv. हस्त - |
किंवा
| मुददे | 'स्वप्न करू साकार' |
| 1. प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री | |
| 2. प्रस्तुत कवितेचा विषय | |
| 3. प्रस्तुत ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. | 'हजार आम्ही एकी बळकट सर्वांचे हो एकच मनगट।।' |
| 4. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | |
| 5. प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ लिहा. | i. विभव - ii. मंगल - iii. श्रम - iv. हस्त - |
खालील कवितेसंबंधी दिलेल्या मुद्दयांच्या आधारे कृती सोडवा.
| मुद्दे | 'स्वप्न करू साकार' |
| 1. प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री | |
| 2. प्रस्तुत कवितेचा विषय | |
| 3. प्रस्तुत ओळीचा सरळ अर्थ लिहा. | 'हजार आम्ही एकी बळकट। सर्वांचे हो एकच मनगट।।' |
| 4. प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | |
| 5. प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ लिहा. | i. विभव - ii. मंगल - iii. श्रम - iv. हस्त - |
खालील दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधार कृती सोडवा.
| मुद्दे | ‘स्वप्न करू साकार’ |
| (i) प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री | |
| (ii) प्रस्तुत कवितेचा विषय | |
| (iii) प्रस्तुत ओळींचा सरळ अर्थ लिहा | ‘फुलामुलांतून हसतो श्रावण। मातीचे हो मंगल तनमन।।’ |
| (iv) प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | |
| (v) प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ लिहा | (i) संपदा - |
| (ii) बळकट - | |
| (iii) उत्क्रांती - | |
| (iv) चैतन्य - |
खालील दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
| मुद्दे | ‘स्वप्न करू साकार’ |
| (i) प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री | |
| (ii) प्रस्तुत कवितेचा विषय | |
| (iii) प्रस्तुत ओळींचा सरळ अर्थ लिहा | ‘घराघरांतून जन्म घेतसे तेज नवा अवतार।’ |
| (iv) प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | |
| (v) प्रस्तुत शब्दांचा अर्थ लिहा | (i) शुभंकर - |
| (ii) उज्जवल - | |
| (iii) विभव - | |
| (iv) अमुचा - |
कवितेच्या आधारे सूचनेनुसार कृती करा.
१. चौकटी पूर्ण करा. (2)
- शक्तीचीही झडते - ______
- चैतन्याचे फिरे - ______
|
या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार फुलामुलांतून हसतो श्रावण या हातांनी यंत्र डोलते हजार आम्ही एकी बळकट या विश्वाची विभव संपदा |
२. आकृती पूर्ण करा. (2)
३. प्रस्तुत कवितेतील खालील शब्दांचा अर्थ लिहा. (2)
- बळकट -
- आभाळ -
- संपदा -
- अपरंपार -
४. काव्यसौंदर्य: (2)
‘घराघरांतून जन्म घेतले तेज नवा अवतार।’ या ओळीतील अर्थसौंदर्य स्पष्ट करा.
खालील दिलेल्या मुद्द्यांच्या आधारे कृती सोडवा.
| मुद्दे | ‘स्वप्न करू साकार’ |
| (1) प्रस्तुत कवितेचे कवी/कवयित्री - | |
| (2) प्रस्तुत कवितेचा विषय - | |
| (3) प्रस्तुत कवितेतील दिलेल्या दोन ओळींचा सरळ अर्थ लिहा. | ‘या देशाच्या मातीवरती अमुचा रे अधिकार नव्या पिढीचे, नव्या युगाचे स्वप्न करू साकार’ |
| (4) प्रस्तुत कविता आवडण्याचे वा न आवडण्याचे कारण | |
| (5) प्रस्तुत कवितेतील शब्दांचा अर्थ लिहा. | (i) ललकारणे - |
| (ii) नौबत - | |
| (iii) विभव - | |
| (iv) श्रम - |
