Advertisements
Advertisements
प्रश्न
Find \[\frac{dy}{dx}\] when \[x = \frac{2 t}{1 + t^2} \text{ and } y = \frac{1 - t^2}{1 + t^2}\] ?
उत्तर
\[\text{ We have }, x = \frac{2t}{1 + t^2}\]
\[\Rightarrow \frac{dx}{dt} = \left[ \frac{\left( 1 + t^2 \right)\frac{d}{dt}\left( 2t \right) - 2t\frac{d}{dt}\left( 1 + t^2 \right)}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right] ........\left[ \text{ using quotient rule } \right]\]
\[ \Rightarrow \frac{dx}{dt} = \left[ \frac{\left( 1 + t^2 \right)\left( 2 \right) - 2t\left( 2t \right)}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right]\]
\[ \Rightarrow \frac{dx}{dt} = \left[ \frac{2 + 2 t^2 - 4 t^2}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right]\]
\[ \Rightarrow \frac{dx}{dt} = \left[ \frac{2 - 2 t^2}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right] . . . \left( i \right)\]
\[\text{ and,} \]
\[y = \frac{1 - t^2}{1 + t^2}\]
\[\Rightarrow \frac{dy}{dt} = \left[ \frac{\left( 1 + t^2 \right)\frac{d}{dt}\left( 1 - t^2 \right) - \left( 1 - t^2 \right)\frac{d}{dt}\left( 1 + t^2 \right)}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right]\]
\[ \Rightarrow \frac{dy}{dt} = \left[ \frac{\left( 1 + t^2 \right)\left( - 2t \right) - \left( 1 - t^2 \right)\left( 2t \right)}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right]\]
\[ \Rightarrow \frac{dy}{dt} = \left[ \frac{- 4t}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \right] . . . \left( ii \right)\]
\[\text{ Dividing equation } \left( ii \right) \text{ by } \left( i \right),\text{ we get }, \]
\[\frac{\frac{dy}{dt}}{\frac{dx}{dt}} = \frac{- 4t}{\left( 1 + t^2 \right)^2} \times \frac{\left( 1 + t^2 \right)^2}{2\left( 1 - t^2 \right)}\]
\[ \Rightarrow \frac{dy}{dx} = \frac{- 2t}{1 - t^2}\]
\[ \Rightarrow \frac{dy}{dx} = - \frac{x}{y} .........\left[ \because \frac{x}{y} = \frac{2t}{1 + t^2} \times \frac{1 + t^2}{1 - t^2} = \frac{2t}{1 - t^2} \right]\]
APPEARS IN
संबंधित प्रश्न
Differentiate tan2 x ?
Differentiate tan (x° + 45°) ?
Differentiate \[\sin^2 \left\{ \log \left( 2x + 3 \right) \right\}\] ?
If \[y = \sqrt{x} + \frac{1}{\sqrt{x}}\], prove that \[2 x\frac{dy}{dx} = \sqrt{x} - \frac{1}{\sqrt{x}}\] ?
If \[y = \frac{x \sin^{- 1} x}{\sqrt{1 - x^2}}\] , prove that \[\left( 1 - x^2 \right) \frac{dy}{dx} = x + \frac{y}{x}\] ?
Differentiate \[\sin^{- 1} \left( \frac{x + \sqrt{1 - x^2}}{\sqrt{2}} \right), - 1 < x < 1\] ?
If \[y = \sin^{- 1} \left( \frac{x}{1 + x^2} \right) + \cos^{- 1} \left( \frac{1}{\sqrt{1 + x^2}} \right), 0 < x < \infty\] prove that \[\frac{dy}{dx} = \frac{2}{1 + x^2} \] ?
If \[y = se c^{- 1} \left( \frac{x + 1}{x - 1} \right) + \sin^{- 1} \left( \frac{x - 1}{x + 1} \right), x > 0 . \text{ Find} \frac{dy}{dx}\] ?
If the derivative of tan−1 (a + bx) takes the value 1 at x = 0, prove that 1 + a2 = b ?
If \[y \sqrt{1 - x^2} + x \sqrt{1 - y^2} = 1\] ,prove that \[\frac{dy}{dx} = - \sqrt{\frac{1 - y^2}{1 - x^2}}\] ?
If \[x y^2 = 1,\] prove that \[2\frac{dy}{dx} + y^3 = 0\] ?
Differentiate \[\left( \log x \right)^{ \log x }\] ?
Differentiate \[x^{\tan^{- 1} x }\] ?
Find \[\frac{dy}{dx}\] \[y = x^{\sin x} + \left( \sin x \right)^x\] ?
If `y=(sinx)^x + sin^-1 sqrtx "then find" dy/dx`
Find \[\frac{dy}{dx}\] \[y = \left( \tan x \right)^{\log x} + \cos^2 \left( \frac{\pi}{4} \right)\] ?
Find \[\frac{dy}{dx}\] \[y = x^{\log x }+ \left( \log x \right)^x\] ?
If \[y = \sin \left( x^x \right)\] prove that \[\frac{dy}{dx} = \cos \left( x^x \right) \cdot x^x \left( 1 + \log x \right)\] ?
If \[x^x + y^x = 1\], prove that \[\frac{dy}{dx} = - \left\{ \frac{x^x \left( 1 + \log x \right) + y^x \cdot \log y}{x \cdot y^\left( x - 1 \right)} \right\}\] ?
If \[x^y + y^x = \left( x + y \right)^{x + y} , \text{ find } \frac{dy}{dx}\] ?
If \[e^x + e^y = e^{x + y}\] , prove that
\[\frac{dy}{dx} + e^{y - x} = 0\] ?
If \[\left( \sin x \right)^y = x + y\] , prove that \[\frac{dy}{dx} = \frac{1 - \left( x + y \right) y \cot x}{\left( x + y \right) \log \sin x - 1}\] ?
If \[y = e^{x^{e^x}} + x^{e^{e^x}} + e^{x^{x^e}}\], prove that \[\frac{dy}{dx} = e^{x^{e^x}} \cdot x^{e^x} \left\{ \frac{e^x}{x} + e^x \cdot \log x \right\}+ x^{e^{e^x}} \cdot e^{e^x} \left\{ \frac{1}{x} + e^x \cdot \log x \right\} + e^{x^{x^e}} x^{x^e} \cdot x^{e - 1} \left\{ x + e \log x \right\}\]
If \[y = \left( \cos x \right)^{\left( \cos x \right)^{\left( \cos x \right) . . . \infty}}\],prove that \[\frac{dy}{dx} = - \frac{y^2 \tan x}{\left( 1 - y \log \cos x \right)}\]?
Differentiate log (1 + x2) with respect to tan−1 x ?
Differentiate\[\tan^{- 1} \left( \frac{\sqrt{1 + x^2} - 1}{x} \right)\] with respect to \[\sin^{-1} \left( \frac{2x}{1 + x^2} \right)\], If \[- 1 < x < 1, x \neq 0 .\] ?
Differentiate \[\sin^{- 1} \left( 2x \sqrt{1 - x^2} \right)\] with respect to \[\sec^{- 1} \left( \frac{1}{\sqrt{1 - x^2}} \right)\], if \[x \in \left( 0, \frac{1}{\sqrt{2}} \right)\] ?
Differentiate \[\cos^{- 1} \left( 4 x^3 - 3x \right)\] with respect to \[\tan^{- 1} \left( \frac{\sqrt{1 - x^2}}{x} \right), \text{ if }\frac{1}{2} < x < 1\] ?
If \[x = a \cos^3 \theta, y = a \sin^3 \theta, \text { then } \sqrt{1 + \left( \frac{dy}{dx} \right)^2} =\] ____________ .
The derivative of \[\sec^{- 1} \left( \frac{1}{2 x^2 + 1} \right) \text { w . r . t }. \sqrt{1 + 3 x} \text { at } x = - 1/3\]
If y = log (sin x), prove that \[\frac{d^3 y}{d x^3} = 2 \cos \ x \ {cosec}^3 x\] ?
If y = sin (sin x), prove that \[\frac{d^2 y}{d x^2} + \tan x \cdot \frac{dy}{dx} + y \cos^2 x = 0\] ?
If y = (sin−1 x)2, prove that (1 − x2)
\[\frac{d^2 y}{d x^2} - x\frac{dy}{dx} + p^2 y = 0\] ?
If \[y = e^{2x} \left( ax + b \right)\] show that \[y_2 - 4 y_1 + 4y = 0\] ?
Find \[\frac{d^2 y}{d x^2}\] where \[y = \log \left( \frac{x^2}{e^2} \right)\] ?
\[ \text { If x } = a \sin t \text { and y } = a\left( \cos t + \log \tan\frac{t}{2} \right), \text { find } \frac{d^2 y}{d x^2} \] ?
\[\text { If x } = a\left( \cos t + t \sin t \right) \text { and y} = a\left( \sin t - t \cos t \right),\text { then find the value of } \frac{d^2 y}{d x^2} \text { at } t = \frac{\pi}{4} \] ?
If y = sin (m sin−1 x), then (1 − x2) y2 − xy1 is equal to
If p, q, r, s are real number and pr = 2(q + s) then for the equation x2 + px + q = 0 and x2 + rx + s = 0 which of the following statement is true?